جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر + تصویر جدول

جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر، یک روش برنامه‌ریزی علمی و روانشناختی است که براساس اصول رفتارگرایی اسکینر، طراحی شده است. بی.اف اسکینر، روانشناس مشهور آمریکایی بود که از پیشگامان رفتارگرایی شناخته می‌شود. اما این روش برنامه‌ریزی که تحت عنوان جدول خودکنترلی اسکینری به شهرت رسیده است، چندان پیچیده نیست و دانش‌آموز نباید نگران روش استفاده از آن باشد.

در این مقاله از مجموعه مقالات برنامه ریزی درسی مجله‌ی آموزشی استادبانک، ابتدا در مورد نقش مشاور در استفاده از این جدول، تشریح نحوه‌ی عملکرد روش برنامه‌ریزی اسکینری، توضیحات کامل ستون‌ها و سطرهای آن و چگونه استفاده از جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر همراه با یک نمونه تصویر که بسیار برای برنامه‌ریزی تابستان یازدهم به دوازدهم تجربی مفید است برای شما ارائه شده است.

جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینری و مشاور تحصیلی

زمانی‌که در مورد برنامه‌ریزی صحبت می‌کنیم، باید به این موضوع توجه داشت که فقط استفاده از یک روش موثر یا قدرتمند، کافی نیست. مسئله‌ی اجرای درست برنامه، استمرار و رفع اشکال و عقب‌ماندگی‌ها در زمان درست، بسیار اهمیت دارد و تقریبا سرنوشت برنامه‌ریزی دانش‌آموز را مشخص می‌کند. حال اگر از یک تکنیک کمتر شناخته‌شده و اندکی پیچیده‌تر استفاده کنیم، همه‌ی این دغدغه‌ها شکلی جدی‌تر پیدا می‌کنند.

در مورد جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر نیز این چنین رویکردی وجود دارد. جدول اسکینری، روشی را ارائه می‌کند که در آن باید رفتار و عادات رفتاری دانش‌آموز با کمک ثبت اطلاعات در این جدول بررسی و تحلیل شود تا به مرور زمان، عملکرد دانش‌آموز سیری صعودی پیدا کند و شاهد غملکردی بهتر از او باشیم.

به همین دلیل، توصیه می‌شود برای آغاز استفاده از جدول برنامه‌ ریزی اسکینری به یک مشاور تحصیلی مراجعه کنید. مشورت با یک فرد متخصص و مسلط روی انواع روش‌های برنامه‌ریزی، اجازه می‌دهد تا گام‌به‌گام با ساختار و نحوه‌ی عملکردی جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینری آشنا شوید. از سمت دیگر، مشاور عملکرد شما را نیز در طول مدتی مشخص بررسی می‌کند و با ارائه‌ی نظرات کاربردی روی سرعت پیشرفت‌تان اثری مثبت دارد. در سامانه جامع آموزش خصوصی استادبانک، شما به جمعی از برترین مشاورین تحصیلی کشور دسترسی دارید.

جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر چیست؟

جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینری با الهام از الگوی رفتارشناسی ارائه شده توسط  بوروس فردریک اسکینر طراحی شده است و مبنایی کاملا علمی دارد. اگر بخواهیم اندکی تخصصی‌تر این روش را توضیح دهیم، باید گفت که از تکنیک اسکینر برای درمان بسیاری از اختلالات رفتاری در روانشناسی استفاده می‌شود. در واقع، درمان‌جو (که در اینجا دانش‌آموز است) از روش نظارت شخصی (self-monitoring) یا همان ثبت شخصی (self-recording) که به نام خودكنترلی (self-control) می‌شناسیم، مشاهدات و رفتار خود را ثبت می‌کند.

رفتار هم در اینجا، همان مطالعه است. بنابراین در توضیحی ساده‌تر، جدول اسکینر سعی می‌کند با ثبت عملکرد رفتاری دانش‌آموز، به صورت هفتگی ایرادات را مشخص کند. به این ترتیب، دانش‌پژوه می‌تواند، با مرور زمان رفتار مطالعاتی خود را اصلاح کند. البته، نیازی نیست که دانش‌آموز خود را درگیر این تئوری‌های علمی کند. دانستن همین ایده‌ی کلی برای درک بهتر این جدول برنامه‌ریزی کافی است.

در هر صورت، جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر نیز مانند دیگر روش‌های برنامه ریزی، راهی برای مطالعه بهتر است و تلاش می‌کند تا پاسخی دقیق‌تر به سوال “چگونه به درس خواندن عادت کنیم؟” پیش‌روی دانش‌آموز بگذارد. ایجاد استمرار در مطالعه از ویژگی‌های مهم جدول اسکینزی است.

چگونه از جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر استفاده کنیم؟

جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر از نظر ظاهری، بسیار ساده است و دانش‌آموز به سرعت با آن ارتباط برقرار می‌کند. کار با این جدول راحت است و دانش‌آموز باید در طول هفته، اطلاعات خواسنه‌شده را در بخش‌های مربوطه وارد کند. جدا از بخش نام دروس، مابقی قسمت‌ها ثابت هستند و دانش‌آموزدر قبل از شروع برنامه‌ریزی، فقط باید لیست دروس خود را وارد جدول اسکینری کند. در ادامه یک نمونه تصویر از جدول برنامه ریزی اسکینر را مشاهده می‌کند که به عنوان مثال برای برنامه ریزی درسی متوسطه دوم تنظیم شده است:

همان‌طور که در تصویر بالا مشخص است، ایج جدول از تعدادی ستون و سطر تشکیل شده است که هر کدام برای تثبت اطلاعات روند مطالعه‌ی دانش‌آموز نیاز است. در ادامه‌ی این مقاله هر دو بخش ستون‌ها و سطرهای جدول خودکنترلی اسکینر را توضیح می‌دهیم.

توضیح بخش ستون‌های جدول برنامه‌ ریزی اسکینر

بخش ستون‌های جدول برنامه‌ ریزی اسکینر مربوط به دروس، فعالیت‌های خارج از برنامه و خواب می‌شود. این بخس را دانش‌آموز مطابق عادات و نیازهای رفتاری و مطالعاتی خود پر می‌کند. بدون شک، مهم‌ترین ردیف‌های این بخش ستون‌ها را دروس تشکیل می‌دهد. در ادامه به توضیح هر ردیف از بخش ستون‌ها می‌پردازیم:

ستون درس، مهم‌ترین بخش جدول برنامه ریزی مطالعه اسکینر

در این ستون دروس مورد مطالعه در رشته تحصیلی خود را بنویسید. توجه کنید که همه‌ی دروس مقطع تحصیلی شما باید وارد این بخش شود و فرق نمی‌کند، درس عمومی یا تخصصی باشد. در نمونه جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر دروس رشته ریاضی نوشته شده است.

ستون پیش‌بینی 

در اول هفته با توجه به عملکردی که هفته پیش داشتید، پیش می‌کنید که هر درس را چقدر بخوانید. به این نکته توجه کندی که برای تعیین ساعت هر درس به توانایی خود نگاهی واقع‌بینانه داشته باشید. بنابراین، مقدار ساعتی را پیش‌بینی کنید که نه از توانایی شما بالاتر و نه پایینن‌تر باشد.

ستون‌های ایام هفته در جدول اسکینری برای برنامه‌ریزی

در این ستون میزان مطالعه خود را یادداشت می‌کنید. پس از پایان مطالعه، هرچند دقیقه‌ای که درس خوانده‌اید را وارد می کنید. مثلا در روز دوشنبه 1:30 ساعت فیزیک و 3 ساعت هندسه خوانده‌اید. این اعداد را می‌توانید به تفکیک 2 رنگ با توجه به مطالعه تستی یا تشریحی یادداشت کنید. مشخص است که اگر هم دانش‌آموز کنکوری نیستید، نیازی به این کار نیست. اما به طور کلی، این ویژگی جدول خود کنترلی اسکینری بسیار برای برنامه ریزی درسی کنکور مناسب است و چشم‌اندازی خوبی از عملکرد دانش‌آموز را به او، مشاور و والدینش می‌دهد.

ستون جمع تفکیکی

در این ستون، کل مطالعه یک درس در هفته یادداشت می‌شود. ساعات مطالعه‌ تشریحی را با یک رنگ و ساعات مطالعه تستی را با رنگ دیگر بنویسید. باید هر چه به ایام امتحانات یا کنکور نزدیک‌تر می‌شوید تعداد ساعات ثبت شده در این ستون بیشتر شود.

ستون جمع کل جدول برنامه ریزی اسکینر

این ستون حاصل جمع ساعات مطالعه تستی و مطالعه تشریحی است که در ستون قبل نوشته‌اید. این عدد، نشان‌دهنده‌ی کل ساعات مطالعه شما برای یک درس است و در پایان هفته می‌توانید آن را با زمان پیش‌بینی خود مقایسه کنید. این دو عدد نباید تفاوت فراوانی باهم داشته باشند.

ستون معلم و کلاس

در این ستون ساعات کلاس‌های آموزشی یا تدریس خصوصی خود را باید یادداشت کنید. معمولا مشاورین پیشنهاد می‌دهند، بیشتر از دو و نیم روز در هفته را به معلم خصوصی و کلاس‌های آموزشی اختصاص ندهید. هرچند این عدد با توجه به نیازهای دانش‌آموز، متفاوت است.

ستون تراز نمره در جدول خودکنترلی اسکینر برای مطالعه

داوطلبانی که در آزمون‌های آزمایشی شرکت می‌کنند، نمره تراز خود در دروس مختلف را در این ستون یادداشت کنند. این ستون به شما کمک می‌کند تا بفهمید در چه درسی ضعیف و در چه درسی قوی هستید. این ستون و ستون جمع کل مبنای تصمیم‌گیری برای هفته آینده است.

توضیح بخش سطرهای جدول برنامه‌ ریزی اسکینری

یکی دیگر از ویژگی‌های کاربردی و جالب جدول برنامه ریزی اسکینر، اهمیت به فعالیت‌هایی غیر از درس‌خواندن یا مطالعه است. ستون سطرهای این جدول چنین بخش‌هایی را شامل می‌شود و دانش‌آموز باید سایر فعالیت‌های خود مانند تلویزیون دیدن، کارهای فوق‌برنامه و البته خواب خود را هم وارد کند. در ادامه به توضیح این سطرها می‌پزدازیم:

سطر جمع کل در جدول اسکینر

این سطر نشان‌دهنده‌ی میزان مطالعه شما در هر روز هفته (شنبه تا جمعه) است. بنابراین، دقت کنید که در روزهای تعطیل ساعات مطالعاتی شما باید بیشتر باشد.

سطر فوق برنامه

درس خواندن شاید مهم‌ترین بخش آموزشی زندگی یک دانش‌آموز باشد، اما تنها بخش آن نیست. حتی داوطلبان کنکور نیز، نباید کلاس‌های فوق‌برنامه خود را کنار بگذارند. قبولی در کنکور یکی از اهداف شما است. اما توجه داشته باشید که ساعات این کلاس‌ها باید کنترل‌شده باشد. در سطر فوق‌برنامه جدول برنامه‌ ریزی خودکنترلی اسکینر، ساعات رفتن به باشگاه، کلاس موسیقی و غیره را یادداشت کنید. این سطر به شما کمک می‌کند که رابطه بین ساعات فوق‌برنامه و پیشرفت درسی را بهتر درک کنید.

سطر خواب در برنامه ریزی درسی به روش اسکینر

ساعات خواب خود را در روزهای هفته بنویسید. خواب شما باید روزانه 7 تا 8 ساعت باشد. به هیچ وجه از مقدار ساعات خواب خود برای مطالعه بیشتر کم نکنید. زیرا کیفیت مطالعه شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و از کیفیت آن می‌کاهد. در سمت مقابل، خواب بیش‌از اندازه و نداشتن روتین خواب مناسب، تاثیر بسیار منفی روی عملکرد تحصیلی شما دارد. برای درک بهتر این موضوع، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی رفع خواب آلودگی هنگام مطالعه مجله‌ی آموزشی استادبانک را بخوانید.

سطر تلویزیون

این سطر شامل ساعات تماشای تلویزیون و استفاده از کامپیوتر و موبایل است. به هیچ وجه، برای داوطلبان کنکور جمع این ستون نباید دو رقمی باشد. زیرا هر یک ساعت تماشای تلویزیون یا موبایل به اندازه‌ی نیم ساعت اضافه‌تر هم شما را خسته می‌کند.

خانه قرمز رنگ در جدول برنامه ریزی اسکینر

این خانه مجموع ساعات مطالعه و به عبارتی خلاصه کار هفتگی شما را نشان می‌دهد. بهتر این است که عدد ثبت شده در این خانه بین 40 تا 60 ساعت باشد.

جدول برنامه ریزی اسکینر مناسب کدام پایه‌های تحصیلی است؟

برنامه‌ریزی درسی، برای هر مقطع و سنی مناسب است و باید به چشم یک نیاز به آن نگاه کرد. اما شاید بتوان گفت بیشترین کاربرد جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر، برای داوطلبین کنکور و متوسطه دوم است. این جدول، شامل همه‌ی فعالیت‌های یک دانش‌آموز از ساعات خواب، تا درس و تماشای تلویزیون می‌شود و حتی نوع مطالعه (تستی یا تشریحی) را مشخص می‌کند.

اما می‌توان از این جدول برای دانش‌آموزان مقاطع پایین‌تر حتی از کلاس اول هم استفاده کرد. هرچند باید نسبت به محصلان ابتدایی، اندکی منعطف‌تر بود و روی برخی از معیارها مانند ساعات خواب یا سطر فوق‌برنامه وسواس کمتری داشت. در مجموع، هر دانش‌آموزی که به فکر برنامه‌ریزی است و به دنبال پاسخی برای سوال “چگونه برای سال تحصیلی جدید آماده شویم؟” می‌گردد، می‌تواند از جدول بهره‌ی کافی را ببرد.

گرفتن بهترین نتیجه تحصیلی با خدمات آموزش متنوع استادبانک

جدول برنامه ریزی خودکنترلی اسکینر، یکی از دیگر از انواع روش برنامه‌ریزی است که در این مقاله به همه‌ی جزئیات آن پرداختیم. هرچند، مهم‌ترین مسئله پایندی دانش‌آموز به برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری است. در کنار تنظیم برنامه، دانش‌آموز نیاز به دیگر منابع آموزشی هم دارد.

خوشبختانه، خدمات متنوع سامانه جامع آموزش خصوصی استادبانک نظیر: بهترین اساتید تدریس خصوصی استادبانک، مشاورین تحصیلی، مقالات آموزشی و برنامه‌ریزی درسی، بانک نمونه سوالات امتحانی و کنکور، بسته‌های معلم خصوصی و اپلیکیشن آموزش استادبانک در دسترس دانش‌آموزان سراسر کشور قرار دارد.

اگر شما کاربران عزیز برای انتخاب معلم خصوصی یا مشاورین تحصیلی نیاز به راهنمایی دارید یا در صورت وجود هرگونه مشکل، می‌توانید با شماره 91005343 – 021 تماس بگیرید. تیم پشتیبانی استادبانک، آماده‌ی پاسخگویی به شما عزیزان است.