مشکلات مطالعه رایج بین دانش‌آموزان و بررسی روانشناسانه آن‌ها
آنچه مطالعه خواهید کرد
مشکلات مطالعه، از جمله چالش‌هایی هستند که همه ما به نوبه خود با آن‌ها روبه‌رو شده‌ایم. دست پنجه نرم کردن با مشکلات مطالعه و حل کردن آن‌ها، بخشی از فرآیند یادگیری هستند. مشکل از جایی شروع می‌شود که حجم درس‌ها بالا می‌رود و بچه‌ها وقت حل کردن مشکلات مطالعه را در کنار یادگیری اصل درس‌ها پیدا نمی‌کنند.
مشکلات مطالعه طیف وسیعی از چالش‌ها را، از اشکالات موقت تا بی‌انگیزگی را شامل می‌شوند. مهم‌ترین نکته پیرامون کنار آمدن با مشکلات مطالعه، داشتن نگرش صحیح نسبت به این مشکلات است. بیایید با نگاه دقیق‌تر به این مشکلات، گامی مثبت برای کنار آمدن با آن‌ها برداریم. می توانید مهارت های خود را با خواندن مقاله نحوه درس خواندن و شیوه های مطالعه افزایش دهید.
بی‌انگیزگی، مادربزرگ تمام مشکلات مطالعه
هر اتفاق منفی و ناراحت کننده‌ای در زندگی انسان‌ها را می‌توان به نوعی مربوط به بی‌انگیزگی دانست. امان از روی که پای این مادربزرگ به درس خواندن بچه‌ها باز شود. بر اساس گزارش‌های رسمی این مادربزرگ یک سگ سیاه هم دارد که اسمش را گذاشته افسردگی. بدون انگیزه نمی‌توان از پس کارهای سنگینی مثل درس خواندن برآمد. اصلی‌ترین شیوه مبارزه با انگیزگی، شناخت عوامل آن است. این عوامل عبارت هستند از:
- شاید از حجم زیاد کارها خسته و مضطرب شده باشید.
- دوست دارید وقتتان را به کارهای دیگری اختصاص دهید.
- درس خواندن برایتان کسل کننده است.
- با معلمتان حال نمی‌کنید و یا موضوع درسی خاصی برایتان جذاب نیست.
- اتفاقات دیگری در زندگیتان روی داده که درس خواندن را به حاشیه می‌برد.
- وضعیت سلامتتان از کنترل خارج شده و یا درست نمی‌خوابید.
- از شکست خوردن می‌ترسید.
چطور باید به جنگ بی‌انگیزگی برویم؟
جواب ساده است و رابطه درس خواندن و افسردگی را قطع کنیم؟ کافی است دلیل بی‌انگیزگی خود را بشناسید و سعی کنید آن را خنثی کنید. از طرف دیگر باید ببینید که برای خوشحال شدن به چه چیزی نیاز دارید. آیا به پایان رساندن دسته خاصی از وظایف حالتان را خوب می‌کند؟ آیا تشویق شدن از سوی دیگران خوشحالتان می‌کند؟ آیا سرآمد شدن بین هم سن و سالانتان شما را خوشحال می‌کند؟ آیا برای انگیزه گرفتن نیازمند جایزه هستید؟ آیا اهدافتان بلند مدت‌اند و نمی‌توانید با اهداف بلند مدت خوش باشید؟
شما باید عوامل بی‌انگیزگی را از بین ببرید و بروید به سمت آن چه خوشحالتان می‌کند. در این بین باید به سلامت خودتان هم توجه داشته باشید. برای مثال باید یک برنامه غذایی قوی برای خود تدارک ببینید و خوب بخوابید. به همین راحتی، می‌توانید یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مطالعه، یعنی بی‌انگیزگی را زمین بزنید.
مهم‌ترین پرسشی که در نتیجه بی‌انگیزگی و سایر مشکلات مطالعه در ذهن دانش‌آمور شکل می‌گیرد، این است که آیا درس خواندن فایده دارد. در جواب باید بگویم که بله، فایده دارد چه جور هم. جدای از فواید درس خواندن برای مغز، درس خواند به شما پرستیژ اجتماعی می‌دهد.
حواس پرتی‌ها را به همراه سایر مشکلات مطالعه از بین ببرید
حواس پرتی یکی دیگر از مشکلات مطالعه است. با پیشرفت تکنولوژی تعداد عوامل پرت کننده حواسی که در دسترس هر دانش‌آموز قرار دارد از شمار خارج شده. رسانه‌های اجتماعی، دوستان، تلفن همراه، تلویزیون، بازی های ویدئویی و میل به دور دور کردن همگی حواس دانش‌آموز را پرت می‌کنند و سبب یکی از اصلی‌ترین مشکلات مطالعه، یعنی حواس پرتی می‌شوند. اگر احساس می‌کنید حین مطالعه حواستان بیش از حد پرت می‌شود، باید یک فکری به حال تغییر مکان مطالعه خود بکنید.
تدارک دیدن یک مکان مناسب برای مطالعه دروس، یک راه حل نسبتا آسان برای حل مشکلات مربوط به حواس پرتی است. هرچیزی که ممکن است حواستان را پرت کند شناسایی کرده و آن را از مکان مطالعه خود بیرون کنید. سعی کنید استفاده خود از شبکه‌های اجتماعی را به روزهای تعطیل محدود کنید. اگر عادت هر چند وقت یک بار با دوستانتان دور دور کنید هم این کار بگذارید برای روزهای از پیش تعیین شده.
تمرکز کن اگه حتی تمرکز کردن هم سخته
اگر اشتباه نکنم یک آقای عینکی قد بلندی بود که سابقا با همین تکنیک به جای تمرکز تصور می‌کرد. حالا بی‌خیال آن آقای عینکی خواننده شوید، بیایید روی بحث خودمان تمرکز کنیم. عدم تمرکز یکی از اصلی‌ترین مشکلات مطالعه دانش‌آموزان است. حتی اگر تمام عوامل پرت کننده حواس را کنار گذاشته باشید، ممکن است همچنان نتوانید آن طور که باید روی درستان تمرکز کنید. احتمالا برایتان پیش آمده که زل بزنید به یک صفحه نسبتا سفید و نه بتوانید درس خواندن را شروع کنید و نه بروید سراغ کاری دیگر.
درست مثل سایر مشکلات مطالعه، عدم تمرکز هم می‌تواند ناشی از فاکتورهای متعددی باشد. اگر مشکل عدم تمرکزتان ناشی از مشغول بودن مغزتان است، بهتر است پیش از شروع مطالعه مدیتیشن کنید. به جز مدیتیشن، می‌توانید درگیری‌های ذهنی خود را روی کاغد بنویسید، با کسی درباره آن‌ها صحبت کنید، بروید کمی قدم بزنید و غیره. اگر درگیری ذهنی شما بزرگ‌تر از این حرف‌ها است، بهتر است از مشاور مدرسه خود کمک بگیرید. مشاور مدرسه در حداقل شرایط، می‌تواند با اصلاح دیدگاه شما نسبت به مشکلات مدیریت آن‌ها را برایتان ساده‌تر کند.
یکی دیگر از عوامل بر هم زننده تمرکز، بزرگ بودن مسئولیت‌ها است. گاهی مسئولیت بچه‌ها به اندازه‌ای بزرگ که نمی‌دانند کارشان را از کجا شروع کنند. بهترین راه حل برای حل کردن این قضیه، این است که مسئولیت اصلی را به چند خرده مسئولیت تبدیل کنید.
اگر هیچ کدام از این‌ها برای افزایش تمرکز کافی نبود چه؟
اگر واقعا نمی‌دانید که چرا تعداد جهش‌های ذهنی مغزتان حین مطالعه بالا است، باید نگاهی دوباره به روش مطالعه خود بیندازید. پیروی از روش مطالعه غیراصولی یکی از اصلی‌ترین دلایل بهم ریختن تمرکز است. پیروی از یک روش مطالعه صحیح برای یادگیری دروس ضمن افزایش بازده یادگیری شما، بین ساعات مطالعه و استراحتتان توازن ایجاد می‌کند. بهره‌مندی از ساعات استراحت متوازن، خود می‌تواند موجب افزایش تمرکز شود. همانطور که گفتیم، کمبود تمرکز یکی از اصلی‌ترین مشکلات مطالعه است. با این حال می‌توانید با همین چند روش ساده، به جنگ آن بروید و در جنگ پیروز شوید.
فراموشی یا گم شدن اطلاعات در مغز
یکی از اصلی‌ترین مشکلات مطالعه همه دانش‌آموزان، این است که نمی‌توانند به موقع اطلاعاتی را که برای پاسخ دادن به سوالات امتحان نیاز دارند را به خاطر بیاورند. مشکل زمانی جدی می‌شود که ضمن بالا رفتن حجم درس‌ها، طیف موضوعاتشان نیز گسترده می‌شود. این فاکتورها، همان المان‌هایی هستند که کنکور را در نظر برخی از دانش‌آموزان به غولی بی‌شاخ و دم تبدیل می‌کنند.
برای مبارزه با فراموشی، در گام اول باید روش مطالعه خود را اصلاح کنید. پس از اصلاح روش مطالعه، نوبت به اصلاح سبک زندگی می‌رسد. بنابران، در گام دوم باید رژیم غذایی خود را غنی کنید و ساعت خوابتان را مهندسی کنید. روش مطالعه، رژیم غذایی و ساعت خواب، سه کلید اصلی قفل در مشکلات مطالعه هستند. بیشتر بخوانید: اختلالات یادگیری
ممکن است با یک درس اصلا حال نکنید
در برخی از مقاطع تحصیلی، مجبور به مطالع درس‌هایی هستید که هیچ علاقه‌ای به آن‌ها ندارید. این قضیه ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. مثلا ممکن است کلا محتوا درس برایتان حوصله سر بر باشد، ممکن است فکر کنید در درس مورد نظر به اندازه کافی خوب نیستید و یا ممکن است فکر کنید که درس مورد نظر تاثیر چندانی در موفقیت آیندتان ندارد. شاید دلیل بی‌علاقگیتان به یک موضوع درسی، معلم آن درس باشد که در این شرایط می‌توانید از یک معلم خصوصی کمک بگیرید.
شما می‌توانید با دو راه حل به جنگ این مشکل بروید. توجه داشته باشید که این دو راه برای حل سایر مشکلات مطالعه نیز کاربرد دارند، اما به طور کلی این مشکل را از پا درمی‌آورند. اول این که اگر هر درسی برایتان جذاب نیست، یک نت نویسی جذاب از ان بیرون بیاورید. در این صورت دیگر خود درس برایتان به حاشیه رانده خواهد شد و به واسطه علاقه‌ای که به نت‌هایتان دارید، جذب درس مذکور می‌شودی. دومین راه حل تمرکز بر روی آینده است. آنچه در آینده انتظارتان را می‌کشد، قطعا ارزش کنار آمدن با چیزهای حوصله سر بر را دارد.
آیا با منابعتان به مشکل برخورده‌اید؟
این مشکل، از جمله راحت‌ترین مشکلات مطالعاتی است که با کمی مشورت و تحقیق حل می‌شود. البته که باید پیش از انتخاب منابع جدید، روحیات خود را بر اساس روانشناسی درس خواندن آنالیز کنید. منابع نهایی باید بر اساس آنالیز روانشناسی درس خواندن انتخاب شوند.فراموش نکنید که اصلی‌ترین منبع مطالعاتی شما کتاب درسی است.
بنابراین، اگر هیچ منبع دیگری به غیر از کتاب درسی هم در اختیار نداشته باشید، باز هم شانس برنده شدن دارید. بعضی وقت‌ها دانش‌آموزان به هر دلیلی توانایی تهیه منابع مورد نظرش را ندارد. خبر خوش این است که تمام منابع جانبی را می‌توان با حضور فعال در کلاس‌های درس جبران کرد. فقط کافی است یک نت تمیز دربیاورید و هر طور که شده با معلمتان ارتباط برقرار کنید.
وسواس درس خواندن چگونه بچه‌ها را آزار می‌دهد؟
بچه‌هایی که حین درس خواندن از خود وسواس نشان می‌دهند، خیلی مظلوم هستند. این بچه‌ها بیست و چهار ساعد مشغول مطالعه‌اند اما غالبا به هدف گذاریهایشان نزدیک هم نمی‌شوند. اگر شما هم مدام در حال مطالعه هستید، اگر برای مطالعه یک صفحه بیش از زمان معمول وقت می‌گذارید، اگر سر کلاس درس n مشغول مطالعه مطالب درس b هستید و یا اگر نمی‌توانید به سرفصل‌های آزمون برسید، یعنی این که شما هم وسواس دارید. وسواس مطالعه یکی از بد بدن‌ترین مشکلات مطالعه است.
راه حل کنار آمدن با وسواس مطالعه گروهی است. سعی کنید با دوستتان یک گروه تشکیل دهید، یک صفحه را خودتان بلند بخوانید و برای دوستتان توضیح دهید و اجازه بدهید دوستتان صفحه بعد را بلند خوانی کند و توضیح دهد. در این روش ضمن این که خودتان متوجه یادگیری سریع‌تر دروس می‌شوید، می‌توانید سرعت مطالعه خود را با دوستتان تنظیم کنید. اگر کسی را ندارید که با او تیم تشکیل دهید، خودتان بلند بلند درس‌ها را مطالعه کرده و برای خود توضیح دهید. با همین روش می‌توانید به راحتی یکی از سنگین‌ترین مشکلات مطالعه را شکست دهید.
ضعف در مدریت زمان از تابلوترین مشکلات مطالعه
ضعف در مدریت زمان یکی از تابلوترین مشکلات مطالعه است. تابلو از این جهت که خیلی زود مشخص می‌شود. اگر شما هم در مدیریت زمانتان به مشکل برخورده‌اید، بهتر است لیستی از کارهایتان را روی کاغد بنویسید و به ترتیب اولویت آن‌ها را جلو ببرید. در ضمن، لازم است ساعت خوابتان را مهندسی کنید و به تمام ارکان برنامه مطالعاتی خود متعهد باشید.
همانطور که خواندیم، مشکلات مطالعه راه حل‌های سادهای دارند. اما چون دانش‌آموز معمولا در مواجهه با این مشکلات دست و پایش را گم می‌کند، نمی‌تواند به راه حلی درست برای این مشکلات برسد. از این به بعد دیگر ریش و قیچی دست خودتان است. امیدوارم با راهکارهایی که یاد گرفتیه‌اید مشکلات مطالعه خود را از ریشه تبر بزنید. تجربیات خود از مواجهه با مشکلات مطالعه و راه‌حل‌های خود را با ما در میان بگذارید. خوشحال می‌شویم اگر بتوانیم مشکلات شما را با همفکری و مشورت حل کنیم.
خیلی ممنون، مختصر و مفید 👌