مطالب کاربردی

علت بی علاقگی به درس فرزندم چیست؟

ملیحه فراهانی نویسنده
18858 11
22 دی 1399
علت بی علاقگی به درس فرزندم چیست؟

چرا فرزندم به درس علاقه ندارد؟ هیچ انسانی به ذات از درس خواندن متنفر نیست. زیرا همه دانش‌آموزان هدف‌هایی را در ذهن می‌پرورانند و دوست دارند که برای رسیدن به آن‌ها تلاش کنند. اما ممکن است فرزند ما علاقه‌ای به درس خواندن نداشته باشد و از آن گریزان باشد، شاید حتی از درس خواندن متنفر باشد، معتقد باشد که درس خواندن به درد او نمی‌خورد و به ترک تحصیل فکر کند. این کار آن‌ها بخاطر کم‌تلاش بودن آن‌ها نیست بلکه به دلیل بی علاقگی به درس این دانش‌آموزان است.

عوامل زیادی دست به دست هم داده‌اند تا این دانش‌آموزان را از درس خواندن و ماندن در فضای آموزشی متنفر کند و باعث افت تحصیلی آن‌ها می‌شود. برای کمک کردن به دانش‌آموزانی که به درس خواندن علاقه‌ای ندارند عواملی را که مسبب این بی‌علاقگی و بی‌انگیزگی می‌شوند، اعم از عوامل خانوادگی، فردی و آموزشی را شناسایی می‌کنیم و راه‌حل‌هایی را برای انگیزه‌دادن و علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به درس ارائه می‌دهیم. یکی از عواملی که باعث درس نخواندن فرزندان ما می‌شود بی‌علاقگی به درس است.

معلم چطور باعث بی علاقگی به درس می‌شود؟

اکثر اوقات دیده می‌شود، علت بی علاقگی به درس دانش‌آموزان برخوردهایی است که در محیط آموزشی با آن‌ها صورت می گیرد، است. این برخوردها شامل: روش تدریس اشتباه معلم، بی علاقگی معلم به درس دادن و کم‌توجهی او به سوالات دانش‌آموزان، انتقال مشکلات فکری معلم به دانش‌آموز، رفتار ناظم و مدیر مدرسه و… است.

روش تدریس معلم و بی علاقگی به درس

گاهی وقت‌ها روش تدریس معلم برای فرزند شما مناسب نیست و فرزند شما با این روش درس را یاد نمی‌گیرد زیرا انواع روش های یادگیری به عنوان مثال یکی از دانش‌آموزان استادبانک که در مقطع متوسطه و رشته انسانی تحصیل می‌کرد، از درس ریاضی به شدت متنفر بود، درصورتی که در باقی درس‌ها نمرات خیلی خوبی می‌رفت. او تصور می‌کرد نمرات پائین‌اش در درس ریاضی به دلیل اینست که هوش تحلیلی خوبی ندارد، اما اگر این حقیقت داشت او باید در دروس عربی، اقتصاد، منطق و… هم نمرات پائینی می‌گرفت.

این دانش‌آموز با خانم کاتوزیان از اساتید ریاضی استادبانک، کلاس خصوصی گرفت و بعد از دو یا سه جلسه متوجه شد که علاوه بر اینکه درس ریاضی را بخوبی متوجه می‌شود به شدت هم به آن علاقه‌مند شده است. این مشکلات بخاطر شیوه تدریس معلم او در مدرسه بوده است، زیرا معلم یک روش تدریس مشخص برای تدریس به همه دانش‌آموزان دارد اما ممکن است برخی از دانش‌آموزان نتوانند با این شیوه ارتباط برقرار کنند و برای یادگیری نیاز به روش تدریس دیگری داشته باشند.

دانش‌آموزان نسبت به درسی که نمی‌توانند سر کلاس یاد بگیرند یا به نظرشان سخت می‌آید بی علاقه و بی انگیزه می‌شوند و دست از خواندن و تلاش کردن برای آن درس بر می‌دارند.

یک معلم خصوصی باسابقه که دانش‌آموزان موفق زیادی داشته است، به راحتی می‌تواند توانایی‌ها و روش یادگیری دانش‌آموز را بسنجد و شیوه تدریسی مختص به خود او را پیش بگیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله “نقش معلم مدرسه در یادگیری” را بخوانید.

گاهی اوقات هم کلاً روش تدریس معلم اشتباه است و دانش‌آموزان زیادی از این مسئله متضرر می‌شوند. گاهی وقت‌ها معلم خود علاقه‌ای به شغلش ندارد و تلاشی برای یادگیری بهتر دانش‌آموزان نمی‌کند، یکبار درس را می‌دهد و به دانش‌آموزان می‌گوید که مطالعه کنند و جواب سوال‌هایشان را بیابند. در این صورت سوال‌های زیادی در ذهن دانش‌آموزان می‌ماند و کم کم از درس متنفر می‌شود.

برخی از معلمان به دنبال به روز کردن دانش خود نیستند و متاسفانه تسلط کافی را بر دروسی که ارائه می‌دهند ندارند. و به صورت سلیقه‌ای و کارشناسی نشده تدریس را انجام دهد.

حتی رفتار ناظم و مدیر مدرسه هم بسیار بر بی علاقگی به درس دانش‌آموزان تاثیر دارد. مخصوصاً در مقاطع ابتدایی و متوسطه اول که دانش‌آموزان روحیه شکننده و حساسی دارند.

معلم چطور دانش آموز را به درس علاقه مند می‌کند؟

اگر دانش‌آموز نتوانسته باشد درس را یاد بگیرد نسبت به درس بی علاقه می‌شود، معلم باید عوامل این عدم یادگیری را اصلاح کند. هر درسی یک روش یادگیری دارد که باید در درجه اول روش یادگیری صحیح درس را متناسب با شکل یادگیری و توانایی دانش‌آموز به او آموزش داد. علاوه بر این بهره بردن از لوازم کمک آموزشی بسیار اهمیت دارد.

معلم باید به کمک دانش‌آموز آزمایش‌های مختلف انجام دهد و با درگیر کردن دانش‌آموز علاقه مندی او را به درس بالا ببرد. برخی از معلمان خصوصی استادبانک در درس‌های فیزیک، شیمی، علوم و… برخی لوازم آزمایشگاهی را با خود به منزل دانش‌آموز می‌برند و او را در پروسه آزمایش‌ها درگیر می‌کنند.

یکی از روش‌های ایجاد علاقه و انگیزه در دانش‌آموزان، تبیین ارتباط درس با علوم دیگر و جایگاهی که در صنعت و تکنولوژی روز دارد. مثلاً در درس فیزیک معلم باید درمورد علم فیزیک نقش آن در علوم دیگر و زیست افراد در جهان صحبت کند. و توضیح بدهد که یادگیری علم فیزیک شناخت بهتری درمورد اتفاقات زندگی روزمره و در محیط اطراف می‌افتد. تاثیرات علم فیزیک را در حوزه‌های مختلف مطرح می‌کند.

معلم می‌تواند علاقه‌مندی دانش‌آموز را بیابید و ارتباط درس را با آن تبیین کند. به عنوان مثال درمورد درس فیزیک، فیزیک‌دان‌ها به حوزه‌های علوم انسانی مثل تحلیل بورس و بازارهای مالی نیز راه پیدا کرده‌اند. این بخاطر قدرت پردازش، تحلیل و داده‌پردازی در فیزیک‌دان‌ها است.

متاسفانه به دلیل شلوغ بودن کلاس‌های عمومی معلم این فرصت را نمی‌یابد تا بر روی علاقه‌مند کردن تک تک دانش‌آموزان تمرکز کند، اما کاری که یک معلم خصوصی انجام می‌دهد دقیقا همین است، یک معلم خصوصی با به اصطلاح قلق‌گیری از هر دانش‌آموز متوجه می‌شود که چطور می‌تواند او را به درس علاقه مند کند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله کلاس خصوصی یا عمومی؟ را بخوانید.

بعضی وقت‌ها ضعیف بودن پایه درس ریاضی باعث ضعیف شدن در دروسی مانند فیزیک، شیمی یا زیست می‌شود. و بی‌علاقگی به درس در دانش‌آموز ایجاد می‌شود. معلم خصوصی با سنجش پایه تحصیلی دانش‌آموز در جلسه اول متوجه این ضعف می‌شود و مشکلات درسی را بصورت پایه ای حل می‌کند، تا هم اعتماد به نفس شاگرد بالا برود هم به درس علاقه مند شود.

گاهی اوقات خانواده‌ها برای حل کردن مشکلات درسی فرزندشان بین گرفتن معلم خصوصی و بسته آموزشی مردد هستند. جالبست بدانید تنها 30 درصد از خانواده‌هایی، که از این بسته‌ها و فیلم‌های آموزشی استفاده کرده‌اند از کیفیت آن‌ها راضی بوده‌اند. برای اطلاعات بیشتر و مقایسه مزایا و معایب معلم خصوصی و بسته آموزشی مقاله “بسته آموزشی یا معلم خصوصی؟” را بخوانید.

تجربه یکی از اساتید شیمی استادبانک در مورد ایجاد علاقه به درس شیمی در دانش‌آموزش:


در سال گذشته شاگردی را داشتم که در درس شیمی دهم بسیار سطح پایینی داشت در واقع این شاگرد درک صحیح و قابل فهمی از مطالب شیمی نداشت.

اگر چه من در اواسط سال تحصیلی اولین جلسه‌ی کلاسم با شاگرد شروع شد با این حال برای ارتباط شاگرد با درس شیمی ابتدا سعی به ایجاد انگیزه‌ی مناسب بین درس شیمی و ارتباط آن با زندگی روزمره (با بیان مثال‌های واقعی) انجام دادم و در جلساتی که با شاگرد داشتم می‌دانستم که باید صبر و آرامش بیشتری را در تدریس با شاگرد داشته باشم.

حتی این امکان وجود دارد که شاگرد یک سوال را برای درک بهتر بارها از استاد بپرسد که در این مواقع نشان دادن عکس العمل مناسب و با صبر از سوی استاد بسیار تاثیر گذار است.

جلسات به خوبی برگزار گردید و در حین جلسات حتی با ساده‌ترین سوال‌های ممکن از سوی شاگرد با آرامش به آن پاسخگو بودم. در این ارتباط آنچه متوجه شدم حس اعتماد شاگرد و والدین ایشان به اینجانب بود که شرایط را برای جلسات بیشتر پیش می‌برد به طوری شاگرد طی چندین جلسه، بسیار به درس شیمی علاقه‌‌مند گردید.


بیشتر بخوانید: عزت نفس دانش آموزان

هر دانش‌آموزی شیوه یادگیری مربوط به خودش را دارد و شیوه تدریس برای او با دیگران متفاوت است. اگر شیوه تدریس معلم متناسب با یادگیری دانش‌آموز نباشد، موجب بی‌علاقگی او به درس می‌شود.

ارزش‌های خانواده علت بی علاقگی به درس دانش آموزان است

رفتار شما با فرزندتان، شیوه‌ای که درس‌های او را پیگیری می‌کنید و انتظاراتی که از او دارید در علاقه‌مند شدن یا بی‌ علاقگی او تاثیر خیلی زیادی دارد. گاهی ریشه بی علاقگی به درس در خود خانواده‌هاست، وقتی دانش‌آموز حس خوبی از خانواده‌اش نسبت به درس نمی‌گیرد. پدر، مادر، برادر و خواهر دانش‌آموز نسبت به درس بی توجه‌اند، اما به او فشار می‌آورند که تو درس بخوان!

در صورتیکه درس خواندن یک امر دستوری و فرمایشی نیست، وقتی دانش‌آموز تاثیر درس را در زندگی اطرافیان خود ببیند، اهمیت آن را درک می‌کند.

وقتی تحصیل کردن در یک خانواده ارزش به شمار میرود، علاقه دانش‌آموزان به درس خواندن هم افزایش پیدا می‌کند. اما ممکن است خانواده‌ای تحصیلات را ارزش ندانند در این خانواده احساس نیازی به درس خواندن و پیشرفت تحصیلی احساس نمی‌شود و دانش‌آموزان فکر می‌کنند که نیازی به درس خواندن ندارند.

برای تقویت اراده درس خواندن در فرزندتان باید خودتان هم به علم و دانش توجه داشته باشید، اهل مطالعه باشید و درمورد تحصیل علم و دانش به عنوان یک کار ارزشمند و ستوده صحبت کنید.

چطور از او می‌خواهید درس بخواند؟

اگر فرزند شما در مقطع ابتدایی است و به تنهایی درس نمی‌خواند ترتیبی بدهید که در کنار شما کارهایش را انجام دهد و تنها نباشد تا بتوانید نظارت بیشتری روی انجام تکالیفش داشته باشید. اما این نظارت و کنترل اگر بیش از حد شود حوصله دانش‌آموز سر می‌رود و او را از درس زده می‌کند. حواستان باشد که گیر دادن بیش از حد به فرزندتان 100% تاثیر منفی دارد.

شیوه‌ای که از او می‌خواهید که درسش را بخواند خیلی مهم است. اگر به او دستور می‌دهید و بخاطر درس نخواندن او را شماتت یا تنبیه می‌کنید، فرزند شما هیچوقت به درس خواندن علاقه‌ای نشان نمی‌دهد. اگر هم بیش از اندازه او را تشویق کنید، نتیجه برعکس خواهد شد. پس باید تشویق و تنبیه به اندازه و در جهت ایجاد علاقه در دانش‌آموز باشد.

مثلا اگر فرزند شما درس‌هایش را خوانده و شب امتحانش برای تلویزیون دیدن از اتاق خارج شده به او دستور ندهید که به اتاقش برگردد، اجازه بدهید برای وقتش تصمیم بگیرد. مخصوصاً برای دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم که با اینگونه برخوردها غرورشان شکسته می‌شود.

به این دلیل که توانمندی‌های دانش‌آموزان متفاوت است و ممکن است برخی دانش‌آموزان بیش فعالی یا اختلال یادگیری داشته باشند و نتواند خواسته‌های ما را برآورده کند، فشار آوردن به این دانش‌آموز در روحیه او تاثیر منفی می‌گذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله “ افت تحصیلی دانش آموزان” را بخوانید.

بهتر است مدیریت‌های درسی فرزندتان را به یک معلم خصوصی یا مشاور تحصیلی بسپارید، زیرا هر دانش‌آموز خصوصیات مختص به خودش را دارد و برای درس خواندن باید به شیوه خاصی با او همراهی کرد. ممکن است که اگر شما فرزندتان را تحت فشار قرار بدهید یا به او امر و نهی کنید رابطه والدینی شما با فرزندتان دچار مشکل بشود.

توجه کنید! تا زمانی که فرزندتان از شما درخواست کمک نکرده به او کمک نکنید. این مسئله مخصوصاً در دوره ابتدایی اهمیت بالایی دارد. اجازه بدهید دانش‌آموز خودش با شکست روبرو شود و تجربه کند.

جای او راه نروید و فکر نکنید و تکالیفش را ننویسید، می‌توانید موقع انجام دادن تکالیف او را تشویق کنید یا راهنمایی کنید، اما هیچ وقت نقش او را بازی نکنید و اجازه بدهید فرزندتان تجربیاتی که لازم هست را به دست بیاورد.

توجه به علاقه دانش‌آموز خیلی اهمیت دارد یکی از دانش‌آموزان استادبانک که شاگرد استاد پوررضا در درس فیزیک بودند. در یکی از مدارس فرزانگان تهران در رشته ریاضی درس می‌خواند، اما به هنر علاقه‌مند بود و نهایتاَ توانست رتبه تک رقمی کنکور هنر را بیاورد. هیچوقت برای فرزندتان تصمیم نگیرید و بگذارید با اختیار کامل مسیر مورد علاقه خود را بروند.

نداشتن برنامه‌ریزی استاندارد یک علت بی علاقگی به درس

برنامه‌ ریزی درسی ممکن است به نظر کار کسالت بار و سختی بیاید، اما جز لاینفک درس‌خواندن باکیفیت است. مطالعه زمان‌بندی و برنامه‌ریزی شده باید در صورتی باشد که دانش‌آموز بداند در چه دروسی ضعیف است و در چه دروسی قوی و باید برای چه دروسی ساعات مطالعه بیشتری اختصاص دهد. بدین شکل کم کم به درس خواندن علاقه‌ مند می‌شود.

اگر بخواهید یک برنامه‌ریزی موفق و باکیفیت برای دانش‌آموزتان داشته باشید، این اتفاق مطمئناً باید با همراهی یک متخصص باشد که توانایی دانش‌آموز را بداند و شیوه درس خواندن را به او یاد دهد، یک معلم خصوصی مجرب اولین وظیفه ای که دارد این است که نقاط ضعف و نقاط قوت دانش‌آموز را پیدا کند و پایه درسی او را بسنجد و براساس همه این‌ها و البته درنظر گرفتن استعداد و توانایی دانش‌آموز برنامه‌ریزی درستی برای او انجام بدهد.

اما گرفتن یک معلم خصوصی کاربلد و باتجربه که بتواند در تمام زمینه‌ها فرزند شما را حمایت کند، مشکلات خاص خودش را دارد. قیمت معلم خصوصی یکی از این مشکلات است. علاوه بر اینکه هر معلمی برای خودش یک نرخ و قیمتی دارد، ما نمی‌دانیم معیارهای خیلی از این قیمت‌گذاری‌ها چیست، علاوه بر این مطمئن نیستیم اگر معلم گران قیمتی پیدا کنیم آیا تضمینی برای رسیدن به اهدافمان و پیشرفت فرزندمان وجود دارد یا نه؟ برای یافتن پاسخ این سوالات مقاله “قیمت کلاس خصوصی” را بخوانید.

نظر یکی از اساتید ریاضی استادبانک درمورد اهمیت برنامه‌ریزی درسی:

یکی از کارهایی که من در جلسات اول انجام می‌دهم، انجام برنامه‌ریزی مطالعه دروس است. بدین صورت که دو برگه برنامه‌ریزی (هفتگی و روزانه) همواره آماده دارم و به شاگرد نحوه پر کردن آن را آموزش می‌دهم یا حتی به کمک خودش آن را پر میکنم. در روزهایی که کلاس نداریم تماس می گیرم یا در شبکه‌های اجتماعی پیام می‌دهم و نحوه اجرای آن را پیگیری می‌کنم تا مطمئن شوم شاگرد حتماً اجرا می‌کند.

نکته دیگر هم اینکه برای برخی دروس که اهمیت بیشتری دارند فیلم‌های آموزشی ضبط کرده‌ام که بعد از آموزش آن قسمت‌ها، فیلم آموزش همان قسمت را به شاگرد می‌دهم تا ببیند و در روزهای بعد با تماس پیگیری می‌کنم که آیا فیلم‌ها را دیده یا نه.


پس علت بی علاقگی به درس دانش آموزان می‌تواند موارد زیر باشد:

  1. رفتار معلم؛
  2. تاثیر محیط آموزشی؛
  3. فرهنگ خانوادگی؛
  4. نداشتن برنامه‌ریزی استاندارد؛

همانطور که گفته شد به دلیل شلوغ بودن کلاس‌های درس در مدرسه، ممکن است دانش‌آموزی مباحث را بصورت پایه‌ای یاد نگرفته باشد و معلم هم نمی‌تواند بخاطر یک دانش آموز طرح درس خود را تغییر دهد و مباحث پایه‌ای را آموزش دهد.

در این موارد یک معلم خصوصی کاربلد و حرفه‌ای که تعداد شاگردان موفق زیادی داشته است، می‌تواند به فرزند شما کمک کند و با حل کردن مشکلات او از پایه، برنامه‌ریزی درسی درستی انجام دهد و همینطور روش تدریس خود را براساس نیازها و توانایی‌های فرزند شما تنظیم کند و او را به درس علاقه مند کند. برای اطلاعات بیشتر درمورد راه پیدا کردن یک معلم خصوصی موفق و حرفه‌ای مقاله بهترین سایت تدریس خصوصی را بخوانید.

✒️ آیا فرزند شما هم علاقه‌ای به درس خواندن ندارد؟
فرزند شما کلاس چندم است؟ فکر می‌کنید علت بی‌ علاقگی او نسبت به درس چیست؟
چه راهکاری برای علاقه‌ مند کردن او به درس خواندن دارید؟
تجربیات خود را برای ما و دیگر خوانندگان مقاله در قسمت نظرات بنویسید.

چه چیزی باعث بی علاقگی فرزندمان به درس می‌شود؟

معلم می‌تواند با روش تدریس اشتباه باعث بی‌علاقگی فرزند ما به درس شود، حتی ممکن است روش تدریس معلم درست باشد اما متناسب با یادگیری فرزند ما نباشد و فرزند ما با درس دادن معلم خود ارتباط برقرار نکند. از طرفی اگر در اعضای خانواده برای درس خواندن ارزشی قائل نباشند، دانش‌آموز آن خانواده هم علاقه‌ای به درس خواندن نشان نمی‌دهد. نداشتن برنامه‌ریزی درست و کاربردی هم از عوامل کم شدن علاقه دانش‌آموز به درس است.

چطور برای فرزندمان یک برنامه‌ریزی درسی صحیح تهیه کنیم؟

عادت کردن به برنامه درسی کار سختی است، برای همین هم ممکن است فرزند شما برنامه‌ریزی کند و بعد از مدتی به برنامه خود پایبند نماند، بهتر است این برنامه با توجه به میزان یادگیری، میزان تاب آوری و دقت فرزند شما تنظیم شود. از آن گذشته باید به مرور زمان آن را تغییر داد و کم کم ساعات مطالعه را همراه با علاقه‌مند کردن دانش‌آموز به درس افزایش داد.