چگونه خلاصه نویسی و یادداشت برداری کنیم؟ | بهترین تکنیک‌های خلاصه‌برداری

خلاصه نویسی زمانی کارایی دارد که بخواهید مطلبی را سریع و عمیق یاد بگیرید. برخی از افراد تصور می‌کنند که بهتر است به جای اختصاص دادن یک مدت زمان نسبتا طولانی به یادداشت برداری همه مطالب کتاب را مطالعه کنند، در حالی که این تصور کاملا اشتباه است. تحقیقات نشان داده‌اند که اگر بتوان مطلبی را با n ساعت خلاصه برداری در سطح A یاد گرفت، برای یادگیری همان مطلب با کمک روخوانی باید حدود 3 برابر وقت صرف کنید.

یادگیری همه نکاتی که برای خلاصه برداری به آن‌ها نیاز دارید از طریق شرکت در جلسات مشاوره تحصیلی قابل انجام است. مشاور به شما کمک می‌کند تا با به کارگیری روش‌های اصولی خلاصه برداری را یاد بگیرید. باتوجه به اهمیت خلاصه نویسی و یادداشت برداری برای دانش‌آموزان و دانشجویان، ما قصد داریم در این مقاله از مجله استادبانک به بررسی جوانب مختلف خلاصه برداری بپردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید.

کتاب را بسته‌بندی کنید، اولین گام خلاصه نویسی

خلاصه برداری صحیح مانند بسته بندی کردن محتوای کتاب است. شما با مشاهده یک بسته بندی استاندارد، مستقیما آنچه داخل بسته وجود دارد را نمی‌بینید اما به محتویات آن پی می‌برید. بنابراین بسته بندی کردن هم مهارت خاص خود را می‌طلبد. اکثر افراد با یک بار مطالعه کردن همه مفاهیم مطلب مورد نظر را یاد نمی‌گیرند و در نتیجه مطالب به حافظه بلند مدت آنان منتقل نمی‌شود.

این افراد مجبورند برای به خاطر سپردن مفاهیم مختلف به صورت مداوم مطالب را تکرار کنند، از روی آن‌ها بنویسند و به اصطلاح حفظ کنند. این در حالی است که اگر با انجام برنامه ریزی درسی فقط یک بار برای هر درس وقت صرف کنید و خلاصه نویسی انجام دهید، بار دوم نیازی به خواندن همه متن نیست. بلکه می‌توانید با نگاه کردن به خلاصه برداری خود همه مطالب مورد نظر را مرور کنید.

آموزش خلاصه نویسی و یادداشت برداری به روش بسته بندی

همانطور که گفتیم خلاصه برداری مانند بسته بندی کردن است، بسته بندی که انجام می‌دهید نباید شل یا سفت، شلوغ و یا نامرتب باشد. نتیجه استفاده بیش از حد وسایل بسته بندی، سخت باز کردن آن است. سه چیز را می‌توان در خلاصه نویسی به بسته بندی نادرست تشبیه کرد:

• گیج کننده بودن لحن (در نتیجه تند تند نوشتن)
• زیاد بودن اطلاعات
• کمبود اطلاعات

شما باید با کمک ابزارهای مناسب مطالب درسی را به بهترین شکل ممکن بسته بندی کنید. در این میان یادگیری روش استفاده از ابزارها و البته تکنیک‌های خاص خلاصه نویسی، می‌توانند به پیشرفت در این موضوع به شما کمک کنند. در سامانه جامع آموزش خصوصی استادبانک امکانی فراهم شده تا جلسات مشاوره تحصیلی با بهترین مشاوران کشور در همه مقاطع تحصیلی برگزار شوند. مشاوران استادبانک با ارائه روش‌های اصولی خلاصه برداری به پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان کمک می‌کنند.

ابزارها و تکنیک‌های مورد نیاز در خلاصه نویسی

مداد، خودکار، کاغذ و ماژیک هایلایت، مهم‌ترین ابزارها برای آغاز یادداشت برداری هستند. شاید از خودتان بپرسید که چرا با وجود پیشرفت تکنولوژی، هنوز هم باید از کاغد و خودکار استفاده کرد؟ تحقیقات نشان داده که خلاصه نویسی روی کاغذ، ذهنتان را خلاق‌تر می‌کند. خلاقیت در مطالعه در زمان‌های حساس مانند دوران آمادگی برای کنکور سراسری از اهمیت بالایی برخوردار است.

هایلات فقط یک ماژیک نیست!

هایلایت فقط یک ماژیک یا لوازم تحریر نیست، هایلایت عصای دست رتبه برترهای کنکور سراسری و قبولی‌های مدارس خاص است. اگر به دنبال پاسخ سوال چگونه خلاصه نویسی و یادداشت برداری کنیم؟ هستید باید زمانی که برای اولین بار درسی را مطالعه می‌کنید، حتما زیر نکات مهم آن را خط بکشید یا با ماژیک هایلایت کنید. این کار باعث می‌شود مطالب بیشتری در ذهن تثبیت شود. بنابراین برای انجام خلاصه برداری ابتدا باید مطلب مورد نظر را پیش خوانی کنید و سپس همه مطلب را جزء به جزء مطالعه کرده و نکات مهم آن را با ماژیک و یا خودکار مشخص کنید.

چگونه خلاصه نویسی و یادداشت برداری کنیم؟ استفاده از روش منتقدان

بهترین روش برای خلاصه برداری به کارگیری تفکر انتقادی است. در این روش شما صرفا مخاطب نیستید، بلکه پرسشگر و معلم نیز هستید. تفکر انتقادی به شما اجازه می‌دهد که موضوعات مختلف را بهتر دسته بندی کنید. طی این روش شما باید به صورت مداوم از خودتان سوال بپرسید و هیچ ابهامی را باقی نگذارید. همچنین حین طرح سوال نیز باید بخش‌های مختلف مطلب را به یکدیگر ربط دهید. آنچه در انتهای این روش روی کاغذ پیاده می‌شود، نتیجه سوال و جواب‌های شما است.

رتبه برترها چگونه از هایلات استفاده می‌کنند؟

بنا به دلایلی که در اول متن برای شما مطرح کردیم، بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان خلاصه نویسی را امری زمان‌بر دانسته و مناسب روش درس خواندن در زمان امتحانات نمی‌دانند. در مرحله اول چنین افرادی باید توجه داشته باشند که خلاصه برداری در زمان امتحانات انجام نمی‌شود بلکه در این دوران از خلاصه نویسی‌های قبلی استفاده خواهد شد، این افراد می‌توانند به جای نوشتن خلاصه از ماژیک هایلایت استفاده کنند.

 توصیه می‌شود برای این کار چند رنگ ماژیک هایلایت تهیه کنید. توجه داشته باشید استفاده از چند رنگ ماژیک برای یادگیری عمیق‌تر و تثبیت مطالب مهم در ذهن انجام می‌شود. ارائه راه حل‌های جایگزین و در عین حال اصولی، مصداق روش کار مشاوران استادبانک است. مشاوران مجرب استادبانک با بررسی شرایط هر فرد سعی می‌کنند راهکارهایی مناسب و اصولی را برای یادگیری بهتر مطالب درسی و در نتیجه پیشرفت تحصیلی ارائه دهند.

هر رنگ از ماژیک را به یک نوع محتوا اختصاص دهید

رنگ اول: جملاتی که مفهوم همه درس در آن‌ها قرار می‌گیرند. گاهی متن درسی 10 صفحه است اما منظور نویسنده در 2 جمله خلاصه شده است. آن جملات را با رنگ اول مشخص کنید.

رنگ دوم: کلمات کلیدی که برای اولین بار در مطلب مطرح می‌شوند.

رنگ سوم: جملاتی که به صورت کوتاه، کلمات کلیدی را توضیح می‌دهند یا نکاتی راجع به کلمات کلیدی در آن‌ها گفته شده است.

شروع یادداشت برداری از کلاس درس، تکنیک دانش‌آموزان حرفه‌ای

موضوع مهمی که سبب یادگیری عمیق مطالب درسی برای همه دانش‌آموزان به خصوصی داوطلبان کنکور می‌شود پیش خوانی کردن و سپس یادداشت برداری در کلاس درس است. پیش خوانی یا به اصطلاح تورق کردن وقت زیادی را از شما نمی‌گیرد ولی یکی از راه‌های یادگیری بهتر محسوب می‌شود. زمانی که درسی را پیش خوانی می‌کنید سوالات بیشتری برای شما ایجاد شده و در نتیجه با دریافت پاسخ سوالات مطالب بیشتری در ذهن ثبت می‌شوند. بنابراین قبل از شروع کلاس درس پیش خوانی کنید و با یادگیری کامل مطلب در کلاس، به صورت هم زمان خلاصه نویسی کنید.

چهار سیستم فوق‌العاده برای یادداشت برداری

بعد از اینکه ابزار خلاصه برداری را تهیه کرده و با هدف یادداشت برداری در کلاس درس حاضر شدید باید مناسب‌ترین روش برای نوشتن یادداشت را انتخاب کنید و بر اساس آن پیش بروید. اگر نمی‌دانید کدام روش خلاصه برداری با محتوای کدام درس سازگار است و به دنبال پیدا کردن پاسخ سوال چگونه خلاصه نویسی و یادداشت برداری کنیم؟ هستید، باید بعد از اطلاع از روش‌های اصولی انجام این کار با آزمون و خطا بهترین روش را پیدا کنید. به طور کلی چهار سیستم برای نوشتن یادداشت وجود دارد که در ادامه مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• روش کرنل
• مایند مپ
• کلی نگرانه
• حاشیه نویسی

به منظور یادگیری بهتر سیستم‌های خلاصه‌برداری هر یک از موارد نامبرده را به صورت مجزا در ادامه مطلب توضیح می‌دهیم:

1.روش کرنل از تکنیک‌های خلاصه‌برداری

در این روش باید یک برگه کاغذ را به سه قسمت یادداشت‌ها، سوالات و خلاصه تقسیم کنید. یادداشت‌ها، در حقیقت همان نکات مهمی هستند که سر کلاس و حین مطالعه به آن‌ها برخورد کرده‌اید. بخش سوالات با نکاتی که یک درجه از سایر نکته‌ها مهم‌تراند و پرسش‌هایی که برایتان به وجود آمده پر می‌شود و در نهایت باید چکیده‌ای از یادداشت‌ها و سوالات را در بخش خلاصه ثبت کنید.

2.مایند مپ بکشید و مطالب را به حافظه بلند مدت منتقل کنید

کشیدن مایند مپ یا همان نقشه ذهنی، روشی عالی برای یادداشت نکات مهم دروسی مانند شیمی، تاریخ و فلسفه است. مایند مپ با چینش درست مطالب، مشکل پیچیدگی موضوعات این دروس در یکدیگر را حل می‌کند. برای مثال اگر درستان درباره سقوط حکومت قاجار است، کلمه سقوط قاجار را وسط کاغذ یادداشت کنید و دور آن دایره بکشید. سپس دایره‌ رسم شده را با خط به دایره‌های کوچک‌تری وصل کنید که هر کدام یکی از علت‌های سقوط قاجار هستند. این کار را آن قدر ادامه دهید تا موضوع مورد بحث به پایان برسد.

3.روش کلی نگرانه در یادداشت‌برداری

این روش برای دانش‌آموزانی مفید است که می‌خواهند سر کلاس همه مطالب را یاد بگیرند. لازمه انجام این روش مطالعه فعال است، باید با کتاب درگیر شوید، شکل بکشید، موضوعات را به یکدیگر وصل کنید. در ضمن باید هر موضوع مرتبطی که از قبل به خاطر دارید را نیز در حاشیه صفحات مطلب جدید بنویسید.

روش کلی نگرانه برای دانش‌آموزان کنکوری بسیار مفید است، خلاصه نویسی برای کنکور سبب می‌شود در دوران جمع بندی که وقت محدود است همه مطالب درسی را در کمترین زمان ممکن مرور کنید. هرچقدر مرور بهتر و سریع‌تری داشته باشید زمان بیشتری برای تست زنی و یادگیری نکات کنکوری خواهید داشت.

4.حاشیه نویسی، ساده ترین روش یادداشت برداری

حاشیه نویسی ساده‌ترین روش برای خلاصه برداری است. حاشیه نویسی در عین ساده بودن اصلی‌ترین روش برای مطالعه فعال است. در این روش شما باید نکات ترکیبی که پیدا می‌کنید را در حاشیه‌ها یادداشت کنید. این روش بیشتر برای دروسی مانند زیست شناسی مفید است که حجم درس بالاست و نکات ترکیبی زیادی دارد. قطعا خلاصه نویسی‌هایی که برای اولین بار انجام می‌دهید دارای اشکالاتی نیز هستند، ولی این موضوع نشان دهنده نقص در یادگیری نیست بلکه برای انجام یادداشت برداری اصولی باید تمرین کرده و از مشاوران مجرب کمک بگیرید.

چگونه بسته بندی کتاب را باز کنیم؟

پس از این که متن را 2 مرتبه خواندید، در مرحله سوم به سراغ خلاصه‌هایتان بروید. یادداشت برداری به شما کمک می‌کند مطالبی که قبلا خوانده‌اید را سریع‌تر به یاد آورید. مطمئن باشید که به زودی اهمیت خلاصه نویسی را درک می‌کنید. خواندن درس و اطلاع از انواع روش مطالعه و نحوه درس خواندن تنها نیمی از یادگیری شما را تشکیل می‌دهد، برای نیم دیگری از آن نیاز به مرور و تمرین دارید. حجم بالای مطالب درسی موجب می‌شود که زمان بیشتری را صرف مطالعه و دوره کنید. بنابراین برای ایام عید و آزمون‌های جامع و امتحانات بهترین راه حل خلاصه برداری است.

با خلاصه نویسی حرفه‌ای سر جلسه امتحان حاضر شوید

بعد از اینکه یاد گرفتید کتاب را چگونه بسته‌‌بندی کنید و چطور بسته بندی‌ آن را باز کنید باید نهادینه کردن مطالب خلاصه شده را نیز یاد بگیرید. اصول مرور کردن مطالب شب قبل از امتحان همیشه ثابت است، چه بخواهید برای امتحان نهایی آماده شوید، چه کنکور و یا آزمون تیزهوشان، بنابراین باید سرعت مرور کردن مطالب درسی را نیز افزایش دهید. اگر می‌خواهید سرعت مرور بالاتری داشته باشید باید از تکنیک‌های تندخوانی استفاده کنید.

چگونه خلاصه نویسی کنبم؟ | تکمیل آموزش خلاصه نویسی با نکات طلایی

یادگیری اصول کلی خلاصه برداری زمانی منجر به یادداشت برداری‌ حرفه‌ای مطالب درسی می‌شود که نکات کلیدی و جزئیات این موضوع را نیز یاد بگیرید. به دلیل اینکه خلاصه نویسی سبب سریع درس خواندن می‌شود، بنابراین در مواقعی که زمان برای مرور مطالب اهمیت دارد خلاصه برداری یک روش کمکی محسوب خواهد شد. به همین علت در ادامه مطلب به چند مورد از نکات طلایی خلاصه نویسی و یادداشت برداری اشاره می‌کنیم:

• خلاصه‌هایتان باید کوتاه و مختصر باشد.
• کلمه‌هایی را بنویسید که به تنهایی یادآور یک خط یا پاراگراف باشد.
• خلاصه هر فردی مختص به خودش است زیرا خلاصه را به نحوی که متوجه می‌شود می‌نویسد.
• لازم نیست که خلاصه کامل باشد، اما باید به گونه‌ای نوشته شود که با خواندن آن درس را به یاد آورید.
• وسواس زیادی به خرج ندهید.
• آخرين نکته مهمی که در خلاصه ‌نويسی بايد اجرا کنید اين است که تاريخ يادداشت‌ برداری را در گوشه‌ای از برگه ثبت نماييد تا برای دفعات مرور سر درگم نشويد.

بعد از یادگیری اصول، روش‌ها و نکات مهم خلاصه برداری باید تمرین و تکرار را به کار بگیرید تا در یادداشت برداری حرفه‌ای شوید. مشاوران تحصیلی استادبانک بعد از آموزش اصول خلاصه نویسی به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا مشکلات احتمالی را برطرف کرده و خلاصه‌های مفیدی را برای دروس خود آماده کنند.

خلاصه نویسی و یادداشت برداری به روش استادبانک

در سامانه جامع آموزش خصوصی استادبانک علاوه بر ارائه تدریس خصوصی، جلسات مشاوره تحصیلی نیز توسط بهترین مشاوران کشور برگزار می‌شوند. جلسات مشاوره و تدریس خصوصی استادبانک برای همه دانش‌آموزان و دانشجویان در همه مقاطع تحصیلی از ابتدایی تا دانشگاه برگزار می‌شوند. مشاوران مجرب استادبانک با بررسی شرایط دانش‌آموزان و دانشجویان همه نکاتی که برای پیشرفت تحصیلی به آن‌ها نیاز دارند را بیان می‌کنند.

برای مثال در جلسات مشاوره‌ای استادبانک روش‌های خلاصه نویسی حرفه‌ای توضیح داده می‌شوند تا دانش‌آموزان و دانشجویان بتوانند در کمترین زمان ممکن مطالب درسی را یاد گرفته و مرور کنند. باتوجه به توضیحات گفته شده برای دریافت مشاوره تحصیلی متناسب با شرایط خود می‌توانید از طریق شماره 91005343 – 021 با استادبانک در ارتباط باشید.