برنامه ریزی درسی استادبانکبرنامه ریزی درسی متوسطه دوم استادبانک

روش مطالعه درس ادبیات برای امتحان نهایی

ملیحه فراهانی نویسنده
71655 11
15 فروردین 1401
روش مطالعه ادبیات برای امتحان

چگونه در امتحان فارسی موفق شویم؟ برای اکثر دانش‌آموزان این سوال پیش می‌آید که برای درسی مثل ادبیات فارسی که محتواهای چند بخشی شامل نکات ریز و تحلیلی دارد، چگونه برخورد کنند و چگونه فارسی را برای امتحان نهایی بخوانند؟ کتاب فارسی سوم نهایی برای رشته تجربی و ریاضی مشترک است و اما با فارسی سوم انسانی متفاوت است. با همه تفاوت‌ها، ساختار کتاب یکی است. یعنی پر از لغات مهم، نکات ریز دستور زبانی، املاء و معانی و سایر مباحث مهم که این ریز بودن نکات و تاکید روی جزئیات بعضاً دانش آموزان را عاصی می‌کند.

چرا گاهی مطالعه درس ادبیات فارسی برای دانش‌آموزان دشوار می‌شود؟

بارها شده که یک دانش آموز برای خواندن یک فصل از کتاب ادبیات فارسی، ساعت‌ها وقت بگذارد. چون در یک فصل باید با خواندن داستان، لغات مهم را از لحاظ املایی و معنایی یاد بگیرد، درک مطلب پیام داستان را بفهمد و یادداشت کند، از لحاظ دستور زبانی باید کنایه‌های ادبی محتوا، واژه آرایی و سایر نکات دستوری زبان فارسی را زیر هر واژه و جمله بنویسد و همچنین درک و ارتباط معنایی این محتوا را با اشعار بعد از داستان در بخش خودآزمایی‌ پیدا کند.

علاوه بر تحلیل کامل داستان، در ادامه باید بخش خودآزمایی و سایر بخشهای مهم فصل را به همین ترتیب یعنی پیدا کردن لغات مهم، تحلیل محتوا از لحاظ دستوری، درک پیام محتوا و ارتباط ایجاد کردن بین این محتوا با سایر بخش های فصل را بخواند.

بنابراین برای مطالعه یک فصل از کتاب فارسی ادبیات دانش‌آموزان باید زمان زیادی را برای رسیدن به تسلط در آن بگذارد. به خصوص که  روش مطالعه فارسی یازدهم به دلیل نزدیک شدن دانش‌آموز به آزمون کنکور، کمی باید متفاوت‌تر و ریز‌بین‌تر از نحوه مطالعه این درس از سال‌های قبل باشد.

به دلیل اهمیت ویژه روش مطالعه ادبیات فارسی برای امتحان نهایی، در این محتوا راجع به ریز‌ترین و مهم‌ترین نکات این کتاب و نحوه مطالعه آن صحبت شده است. بنابراین این محتوا را برای مطالعه آسان ادبیات فارسی خود در زمان امتحانات از دست ندهید.

همچنین در کنار مطالعه این محتوا، مطالعه مقاله انواع روش مطالعه نیز پیشنهاد می‌شود. می‌توانید برای مطالعه این محتوا پس از مرور این مقاله، روی لینک زیر کلیک کنید:

مهم‌ترین نکات در روش مطالعه ادبیات برای امتحان نهایی در مجله استادبانک

چگونه ادبیات را برای امتحان بخوانیم؟

روش خواندن درس فارسی برای امتحان به این صورت است که شما باید تمامی بخش‌های مختلف کتاب را قبل از شروع به مطالعه تقسیم‌بندی کنید. در واقع تفاوت روش خواندن فارسی برای امتحان با سایر کتب در همین مستقل هر فصل کتاب در حین ارتباط داشتن معنایی و تحلیلی بین بخش‌ها است. یعنی شما می‌توانید بخش واژگان و املاء را جدا از بخش اشعار و معانی بخوانید. یا بخش دستور زبان را جدا از سایر بخش‌های کتاب مطالعه نماید. به صورت جزئی‌تر روش مطالعه درس ادبیات برای امتحان نهایی به صورت زیر است:

۱. بخش اشعار و لغات فارسی

توجه داشته باشید که بهترین منبع برای مطالعه کتاب درسی شما است. متن و اشعار کتاب ادبیات را با معنی بخوانید. اگر معلم به شما جزوه معنی داده است، که از آن استفاده کنید وگرنه ما به شما کتاب گاج سبز ادبیات را پیشنهاد می‌کنیم. بعضی از لغات و اشعار بسیار مهم است و در طراحی سوالات به آن توجه زیادی می‌شود.
پس از این به بعد سعی کنید اشعار را با کلمات مهم آن بخوانید و حفظ کنید.

زیر کلمه‌های مهم خط بکشید و معنی آن را بالای آن بنویسید. پس چه برای کنکور و چه برای امتحانات اگر نثرها و اشعار را با لغات مرتبط آن، حفظ کنید، قسمت معانی شما تضمین می‌شود. به قسمت آخر کتاب ( واژه نامه‌ها ) توجه ویژه داشته باشید. زیرا در کنکور و امتحانات نهایی از این قسمت همچنان سوال طرح می‌شود.

۲. بخش خود‌‌آزمایی کتاب ادبیات فارسی

خود‌آزمایی‌های آخر هر درس بسیار مهم هستند. خود‌آزمایی‌ بخش تحقیقی کتاب مهم نیستند. یعنی خود‌آزمایی‌هایی شامل فعالیت‌های خارج از کلاس بوده، چندان اهمیت ندارد. تنها خود‌آزمایی‌های آموزش محور مهم هستند که باید روی آن‌ها وقت بگذارید. خود آزمایی‌های آموزش محور همان سوالاتی هستند که پاسخ آن مربوط به متن درس و کتاب است.

۳. بخش دانش‌های ادبی کتاب ادبیات فارسی

دانش‌های ادبی همان متن‌های کم‌سطر بالای هر درس یا صفحاتی است که معمولاً پیش از شروع هر فصل نوشته می شود( شامل ادبیات حماسی و یا محتواهای تعریفی راجب به زندگینامه یک شاعر و نویسند، به طور مثال فلان شاعر در این تاریخ دیده به جهان گشود، مهم‌ترین آثار این شاعر در طول حیات خود شامل این موارد است. وی در فلان سال به دلیل بیماری و کهولت درگذشت.)

بنابراین این بخش را باید با تمام جزئیات بخوانید. به دلیل اینکه بخش دانش‌های ادبی کوتاه شامل سطر‌های کوتاه است، سعی شده در هر سطر به مهم‌ترین نکات مربوط به نویسندگان و شعرا اشاره شود. پس چه برای کنکور و چه برای امتحان نهایی از جمله به جمله این بخش غافل نشوید. کلمات کلیدی را هایلایت کنید. در این بخش از خط به خط آن برای خود سوال طرح کنید.

۴. بخش درک مطلب ادبیات فارسی

اگر معانی اشعار و متون را حفظ باشید، این قسمت برای شما بسیار راحت است. در این قسمت از عبارت‌های کنایی سوال طرح می‌شود. متن کتاب را به صورت مفهومی مطالعه کنید. زیرا بیشتر از عبارات کنایی و استعاره‌ها سوال می آید. برای پاسخ دادن به سوالات این بخش، یادگیری آرایه‌های ادبی الزامی است.

۵. بخش حفظ اشعار فارسی

حفظ شهر در امتحانات ۲ نمره را به خود اختصاص می‌دهد. این بخش را از دست ندهید. برای حفظ کردن شعرها، ابتدا مصراع اول و سپس مصراع دوم هر بیت را حفظ کرده و  در آخر کل بیت را از حفظ بخوانید. یعنی هر بیت را که حفظ می‌کنید، مجدد بازگشته و از اول شروع به مرور بیت‌های شعر تا آنجا که حفظ کرده‌، نمایید. و سپس به همین منوال تا انتهای قطعه مورد نظر ابیات را حفظ کنید. در این بخش می‌توانید از جعبه لایتنر استفاده نمایید. یعنی در یک تایم مشخص ابیات را حفظ و مرور کنید.

مجدد یک ساعت بعد برگشته و آن را مرور نمایید. بعد از یک ساعت، حدود ۴ ساعت بعد مجدد یک مرور دیگر و بعد آخر شب باز هم اشعار را تکرار کنید. تکرار‌های بعدی را به صورت روزانه، سه روز بعد و هفتگی انجام دهید. در این صورت همه اشعار به راحتی در ذهن شما مانده و فقط کافی است در شب امتحان در یک زمان کم و محدود آن‌ها را مرور نمایید.

نکات تکمیلی روش مطالعه درس ادبیات برای امتحان نهایی

 امتحانات نهایی برای دانش‌آموزان اهمیت ویژه‌ای دارد. برای امتحان ادبیات، کتاب را باید خط به خط بخوانید تا نمره کاملی کسب کنید. همه بخش‌ها به خصوص واژگان و شعرهای حفظی را فراموش نکنید. به طور ویژه بهترین راهکارها برای مطالعه ادبیات فارسی موارد زیر است:

  • استفاده از فایل گام به گام‌ها و نمونه سوالات برای مرور درس‌ها

یکی از بهترین روش‌ها در امتحانات نهایی، حل تمرین از بخش گام به گام دروس و نمونه سوالات امتحانات سال‌های گذشته است. زیرا شما را با انواع سوالات و چگونگی طرح سوال آشنا می‌کند. شما در بخش گام به گام کتب درسی و نمونه سوالات فارسی می‌توانید نکات مهمی را از پیام سوالات برداشت کنید. یکی از بهترین روش‌های بهینه مطالعه برای امتحان نهایی ادبیات، کار کردن سوالات ادبیات سال‌های گذشته است.

در این سوالات شما با انواع روش‌های طرح سوال و انواع بخش‌هایی که ممکن است سوال از آن‌ها طرح شود، آشنا می‌شوید. البته اگر دانش‌آموز سال دوازدهم هستید و می‌خواهید برای کنکور خود را آماده کنید، پیشنهاد می‌شود علاوه بر مطالعه نکات این محتوا، مقاله زیر را که راجع به مطالعه درس ادبیات برای کنکور است، نیز بخوانید:

  • استفاده از جعبه لاینتر برای مرور و تثبیت هر آنچه خوانده‌اید

به دلیل اینکه کتاب فارسی پر از نکات مهم است، گاهی باید به دانش‌آموز حق داد که این نکات را فراموش کند. بهترین شیوه استفاده از جعبه لاینتر یا تکرار آموخته‌ها در ساعات و روزهای مشخص است. به طور کلی وقتی مبحثی را یاد گرفته‌اید، می‌توانید در روز اول یک ساعت بعد مطالب حفظ شده را مرور کنید. مرور بعدی باید ۳ یا ۴ ساعت بعد از تکرار مرور اول باشد و در نهایت در پایان روز باز هم آن را در ذهن تکرار کنید.

سه روز بعد مجدد آن مطلب را خوانده و همینطور در فواصل زمانی مشخصی در یک ماه آن را تکرار کنید. این باعث تثبیت مطالب در ذهن‌تان خواهد شد و مطالعه مباحث را در شب امتحان برای‌تان راحت خواهد کرد.

  • استفاده از کلاس معلم خصوصی ادبیات فارسی برای یادگیری آسان و راحت این درس

نکته بعدی برای مطالعه آسان فارسی، استفاده از کلاس معلم تدریس خصوصی ادبیات فارسی است. به دلیل اینکه اکثر دانش‌آموزان در بخش دستور زبان فارسی یا نحوه پیدا کردن بخش آرایه‌های ادبی در بین اشعار مشکل دارند یا نمی‌توانند ارتباط معنایی بین متون ادبی، اشعار و احادیث را درک کنند، در این مواقع، بهترین شیوه استفاده از کلاس معلم خصوصی ادبیات است. چون روش‌ها و نکات‌های مهمی از کتاب را با دانش آموز تمرین می‌کند که دقیقاً در امتحانات تکرار می‌شود.

بخش‌های غیرضروری کتاب را برای دانش آموز حذف کرده و بر مباحثی تاکید می‌کند که بارها در سوالات امتحانی دیده شده است. بنابراین استفاده از کلاس معلم خصوصی ادبیات یکی از گزینه‌های خود برای صرفه‌جویی در زمان و وقت با بیشترین کارآیی در زمان مطالعه درس فارسی ابرای امتحان نهایی است.

مهم‌ترین نکات در روش مطالعه ادبیات برای امتحان نهایی در مجله استادبانک

داشتن برنامه‌ریزی درسی برای مطالعه درس ادبیات تا امتحان نهایی

از برنامه‌ریزی برای مطالعه این درس در طول هفته خود غافل نشوید. ادبیات به دلیل داشتن مباحث زیاد و چندگانه، کتابی نیست که یک شبه بتوان آن را برای امتحان جمع کرد. پس با نحوه برنامه‌ریزی درسی خود برای این کتاب، برای هر بخش آن مثل یادگیری لغات، حفظ اشعار، آموزش بخش دستور زبان فارسی و سایر بخش‌ها در طول هفته برنامه‌ریزی کنید تا در یک زمان کافی و مناسب قبل از فرارسیدن امتحانات، فارسی را به خوبی مرور کرده باشید.

برای اینکه بهترین برنامه‌ریزی درسی را برای پیشبرد اهداف خود داشته باشید، مطالعه مقاله برنامه‌ریزی درسی پیشنهاد می‌شود. نکات بسیار مهمی در این محتوا ذکر شده که می‌تواند برای شما کمک کننده باشد:

امیدواریم از این نکات گفته شده در این محتوا نهایت استفاده را برده باشید. اگر تمامی نکات بیان شده در این محتوا را به خوبی رعایت کنید، می‌توانید بهترین نمره را در درس ادبیات کسب کرده و بهترین امتحان را در این درس تجربه کنید.

استادبانک، بزرگ‌ترین مرجع استفاده از خدمات آموزشی برای مطالعه دروس

اگر در جستجو فایل گام به گام و نمونه سوالات برای مرور بخش‌های مختلف ادبیات فارسی هستید یا حتی می‌خواهید بهترین معلم ادبیات برای یادگیری آسان این درس داشته باشید، می‌توانید از بزرگ‌ترین مجموعه تدریس خصوصی در ایران یعنی استادبانک استفاده کنید. فرقی نمی‌کند که در چه شهری باشید، می‌توانید به برترین اساتید تدریس خصوصی ادبیات از طریق تدریس خصوصی آنلاین دسترسی پیدا کنید. در شهرهای بزرگ هم از طریق تدریس خصوصی در منزل می‌توانید استاد ادبیات خود را درخواست دهید. با هر بودجه‌ای این فرصت را دارید که برای رفع اشکال و مشکلات درسی خود معلم خصوصی بگیرید.

چون در استادبانک قیمت‌ها مناسب و تنوع قیمتی وجود دارد. در ضمن همه اساتید در استادبانک از لحاظ سابقه تدریس، رزومه تحصیلی و همچنین میزان توانایی‌ و مهارت‌شان در تدریس سنجیده شده‌اند. بنابراین با خیال راحت می‌توانید علاوه بر استفاده رایگان از فایل نمونه سو الات و گام به گام‌ها، با قیمتی مناسب بهترین معلم خصوصی را داشته باشید.

برای ثبت درخواست معلم خود می‌توانید یا وارد سایت استادبانک با کلیک روی لینک تدریس خصوصی شوید یا با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ جهت راهنمایی و مشاوره از کارشناسان استادبانک، تماس بگیرید.