اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان
آنچه مطالعه خواهید کرد
اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان شایع می باشد. در این مقاله به بررسی مشکل اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان و ارائه راهکارهایی در خصوص رفع آن پرداخته شده است.
تعریف اختلالات رفتاری
اختلالات رفتاری یا اصطلاح لاتین آن Behavioral disorder، به صورت کلی به رفتارهایی گفته می‌شود که مشاهده‌کننده انتظار انجام آنها را ندارد. به گونه‌ای برایش آزاردهنده می‌باشد که آرزوی توقف این رفتارها را می‌کند. اختلالات رفتاری به شامل رفتارهای گسترده افراطی و انحرافی می‌شود. این موضوع موجب انجام اعمال تهاجمی یا برانگیختگی‌های ناگهانی می‌گردد.
در دوران کودکی اختلالات رفتاری خود را در قالب رفتارهایی نظیر سرکشی‌ها و نافرمانی‌های معمولی نشان می‌دهد. این افراد در هنگام ناراحتی و دعوا، رفتارهای پرخاشگرانه‌تری از خود نشان می‌دهند. بسته به شدت این اختلالات رفتاری، میزان این پرخاشگری‌ها متفاوت است.
البته خبر خوب این است که برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که افرادی که این اختلالات رفتاری را در بزرگسالی مشکلشان برطرف می‌گردد. اختلالات رفتاری در کودکان و همچنین در نوجوانان عمدتا به صورت رفتارهای خلاف عرف اجتماعی و بعضا غیراخلاقی حتی در حد اعمال جنایی ظاهر می‌شود.
این رفتارها شامل فرار از مدرسه، تخریب و یا حتی انحرافات جنسی می‌تواند خود را نشان دهد. این افراد به آنچه بد و زشت یا ممنوع است تمایلی افراطی و بیمارگونه دارند. همچنین به علت داشتن علاقه جنون آمیز از اذیت، آتش سوزی، آزار و آسیب حیوانات و كودكان كم سال لذت می‌برند.
انواع اختلالات رفتاری
اختلالات رفتاری بسیار در بین دختران و پسران شایع است. بر اساس دسته‌بندی‌های صورت گرفته، چهار نوع اختلال رفتاری وجود دارد که عبارتند از:
رفتار پرخاشگرانه و تهاجمی
این نوع رفتارها باعث آسیب جسمی به افراد و حیوانات می‌شود. حداقل می‌توان گفت که تهدیدکننده هستند.
رفتار غیرپرخاشگرانه و غیرتهاجمی
این رفتارها باعث آسیب رساندن به افراد نمی‌شود بلکه به اموال آسیب می‌رساند. مثلا کودکی که از شکستن اشیا لذت می‌برد.
تقلب و دزدی
این نوع رفتارها شامل دروغگویی و یا دزدیدن اموال دیگران می‌شود.
نقض شدید قوانین
رفتاری که شامل زیرپا گذاشتن قوانین و قواعد متداول باشد، نظیر فرار از مدرسه یا رعایت نکردن ساعت منع رفت و آمد شبانه.
انواع اختلالات رفتاری در کودکان و نوجوانان
اختلالات رفتاری در کودکان و همچنین اختلالات رفتاری در نوجوانان انواع مختلفی دارد که در زیر به اهم آن اشاره می‌شود:
- اختلال کمبود توجه یا به نوعی بی‌ثباتی و ناآرامی در کودکان و نوجوانان
- عصبانیت و رفتارهای پرخاشگرانه
- لذت از دروغ و اعتیاد به آن
- فرار
خصوصیات رفتاری در اختلال کمبود توجه یا بی‌ثباتی
- بی دقتی در انجام امور
- تحرک بیش از حد حتی به صورت بیش‌فعالی
- محدودیت در گستره توجه
- خرابکاری و نافرمانی از والدین
وقتی صحبت از ناپایداری و بی‌ثباتی در کودکان دارای این اختلال می‌شود، باید توجه داشت که برخی از علائم از همان ماه‌های اول زندگی آغاز می‌شود. حساسیت به نور، صدا، حرارت، گریه زیاد و خواب كم، فرار از آغوش مادر، جیغ زدن و لگد زدن از جمله این علائم می‌باشد. همچنین این کودکان بسیار پرتحرک و بی انضباط هستند و کمتر می‌شود که کاری را به پایان برسانند. این کودکان دقت و تمرکز کمی در یادگیری دارند. روش‌های درمان در این نوع به صورت دارودرمانی و روان درمانی است.
عصبانیت و رفتارهای پرخاشگرانه
این نوع از اختلالات در اثر احساس بی عدالتی و تبعیض در اولیا و یا از احساس عجز و ناتوانی کودک در انجام و کنترل امور ناشی شود. همچنین عمدتا خود را در قالب غیظ و خشم و رفتارهای پرخاشگرانه نشان می‌دهد. غیظ و خشم در كودك مانند فریاد كشیدن، گریه كردن، دشنام دادن، شكستن اشیاء و حتی كتك زدن والدین تظاهر می‌كند.
روش درمان در این نوع از اختلال رفتاری، برخورد منطقی و توجه اولیا به کودکان می‌باشد. در حقیقت این یک مشکل دو طرفه است که به صورت توامان والدین و کودکان با هم درمان می‌شوند.
لذت از دروغ و اعتیاد به آن
دروغگویی در سنین 4 تا 5 سالگی بیشتر جنبه ابراز تخیل دارد و کودک تصورات خیالی و خام خود را بیان می‌کند. ولی یکی از دلایل دروغگویی در کودکان تقلید از والدین است. کودک زمانی دروغ می‌گوید که از اون انتظاری فراتر از توانایی جسمی و روحی‌اش وجود داشته باشد.
برای درمان خصوصیت دروغگویی لازم است که در ابتدا ریشه این موضوع به دقت شناسایی شود. در برخی موارد حاد نیاز به چندین جلسه روان‌درمانی به منظور بازسازی شخصیت کودک است. والدین باید صداقت خود را در معرض دیدگان کودک قرار دهند و از دروغگویی در حضور کودک خودداری کنند.
فرار
فرار کودکان به دو دسته فرار از منزل و فرار از مدرسه تقسیم می‌شود. در ابتدا بایستی والدین نظارت بیشتری روی فرزندان داشته باشند و از اینکه آنها در مدرسه حضور دارند اطمینان کسب نمایند. ضمن اینکه مدارس نیز بایستی فضای را به گونه‌ای آماده کنند که ارتباط شاگردان با آنها قوی‌تر شود. والدین بایستی فضای خانه را برای کودکان آرام نگه دارند.
نظر خود را در مورد این مطلب بیان کنید: