چگونه استعداد کودک خود را بشناسیم؟

چگونه استعداد کودک خود را بشناسیم؟ این سوالی است که برای خیلی از والدین پیش می آید. بارها این جمله را شنیده ایم که می گویند من این رشته درسی و …را دوست نداشتم و خانواده ام من را مجبور کردند. در صورتی که کشف و مدیریت استعداد فرزندانمان به خصوص در کودکی به عهده والدین است. اما برخی از والدین بجای اینکه در مسیر شناخت استعداد فرزندشان باشند از روی عدم آگاهی او را به اجبار در مسیری قرار می دهند که برخلاف علاقه و استعداد کودک است.

اما چگونه استعداد کودک خود را بشناسیم و او را در مسیری سوق دهیم که شایسته تواناییها و ویژگیهای کودکمان می باشد. مواردی که در ادامه خواهیم گفت تماما نکته های هستند که می تواند شما را در کشف استعداد کودکتان یاری دهد. می توان استعداد بعضی از کودکان را از رفتار ها و حرکات آنها کشف کرد اما برخی دیگر ممکن است دارای استعداد پنهانی باشند. که این استعداد پنهانی خودش را در قالب سوء رفتارها، پرحرفی کودک حتی گاه خیال بافی زیاد نشان می دهد.

چگونه استعداد کودک خود را بشناسیم:

1- داشتن علاقه به طبقه بندی کردن اشیاء و وسایل 

اگر دیدید که کودکتان به طبقه بندی اشیاء و وسایل علاقه شدیدی دارد و اینکار را با نظم خاصی انجام می دهد این نشان دهنده ذهن متفکر، تحلیل گر و دقیق اوست و از نشانه های اولیه استعداد ریاضی و علوم او می باشد. مثلا علاقه شدیدی به جفت کردن جوراب ها و یا کفش هایش دارد. یا اسباب بازی هایش را براساس رنگ و یا شکلشان در یک ردیف می چیند.

چه بازی و یا فعالیتی در تقویت قدرت ادراک این کودکان موثر است؟

فعالیت و بازی های نظیر خانه سازی، لگو، پازل های مختلف و فعالیت های که شامل جفت کردن هستند یا طبقه بندی اشیاء بر اساس  رنگ، شکل و اندازه و شمارش را با کودکتان انجام دهید.

برای تقویت مهارت ریاضی کودک نیز فعالیت های زیر را انجام دهید:

-ازش بخواهید اعداد را از یک تا 10 بشمارد.

-وسایل خانه را دسته بندی کرده و از او بخواهید در دسته بندی آن کمک کرده و آنها را بشمارد.

-در خانه از او بخواهید به دنبال اشکال هندسی نظیر گردی – چهارگوش در وسایل خانه باشد.

-با کودکتان پازل، بازی های سه بعدی انجام دهید تا علاوه بر تقویت مهارت ریاضی، مهارت های حرکتی او نیز تقویت شود.

2- خیالباف بودن:

کودکان بخصوص در سن چهارسالگی به این توانایی می رسند که در ذهن خود چیزهای خارق العاده ای بسازند.

شروع می کنند به قصه گویی و پرداختن داستان های ساختگی، دوست شدن با شخصیت های خیالی

که این تصورات در این سن امری کاملا عادی و طبیعی است.

خیال بافی در کودک نشان دهنده قدرت خلاقیت اوست.

فعالیت های که می توان قدرت تخیل کودک را بیشتر کرد:

اگر این خیال بافی را از دریچه مثبت آن نگاه کنید میتوانید با انجام فعالیت های زیر در افزایش قدرت تفکر کودک کمک کنید:

-برای کودکتان زیاد داستان تعریف کنید و از او بخواهید که تمام شخصیت ها و مکان های توی قصه را در ذهن خود تجسم کند.

-داستانی را تا نیمه برای او تعریف کنید و از او بخواهید ادامه داستان را با توجه به قوه ی تخیل خود بگوید.

مورد دوم خیلی نقش مهمی در تقویت قوه ی تخیل کودک دارد.

-اجازه دهید نقاشی کند.

با نقاشی، کودک تمام شخصیت های ذهنی خود را روی کاغذ نشان می دهد. تمام احساس و عواطف خود، ناراحتی و تمام کمبود ها و ….را با نقاشی کردن بیان می کند. در واقع نقاشی زبان تمام حالات روحی کودک است که از طریق آن، به شما می گوید.

3-پرحرفی کردن:

پرحرفی کودک نیز از داشتن قوه ی تخیل بالای اوست. اگر کودک شما زیاد حرف می زند و سعی دارد که شما را در مورد موضوعی قانع کند و حرف، حرف خودش است، این کودک دارای مهارت کلامی بالایی می باشد.

احتمالا در مدرسه نیز جز دانش آموزان پر حرف شناخته می شود. این کودکان در دوران مدرسه تمایل دارند در فعالیت های هنری نظیر گروه های سرود، اجرای تئاتر و یا نمایش شرکت کنند. اکثر افرادی که دارای مهارت کلامی بالایی می باشند دارای اعتماد بنفس بالایی نیز هستند.

احتمالا این کودکان در آینده مشاغلی را انتخاب می کنند که نیاز به مهارت کلامی بالایی داشته باشد. نظیر شغل وکالت، روزنامه نگاری،مدیریت و … شما اگر کودکتان این ویژگی را دارد سعی کنید آن را کشف و پرورش دهید تا در آینده باعث موفقیت او شود.

فعالیت های زیر مهارت کلامی کودک را افزایش می دهد:

-از کودک بخواهید قصه ای را برایتان تعریف کرده و با هم آن را به یک کتاب داستان تبدیل کنید.

-از او بخواهید در جلوی فامیل یا دوستانش شعر یا داستانی را بخواند.

مورد دوم، در تقویت مهارت ارتباطی کودک و همچنین رفع حس خجالت او کمک می کند.

-اگر کودک شما بر خلاف همسالانش کتاب های که نوشته هایش بیشتر از تصاویر باشد دوس دارد حتما برایش تهیه کنید.

-به ایده ها و نظراتش گوش کنید و تا جایی که امکانش هست آن ایده ها را عملی نمایید.

-از او بخواهید برای دوستانش نامه بنویسد.

-کودک خود را می توانید در کلاس های هنری نظیر آواز خوانی، نمایش نویسی، تئاتر و…ثبت نام کنید.

البته نباید این نکته را فراموش کنید که به موازات تشویق کردن برای انجام مهارت های کلامی، هنر خوب گوش دادن هم به او یاد بدهید.

4-دستکاری کردن:

کودک ممکن است ساعت ها در حال دست زدن به وسایل خانه باشد مثل برداشتن لیوان و جابه جا کردن آن، خالی و پر کردن ظروف و ضربه زدن به آنها و ….. به طور کلی هر چیزی که در سر راه کودک قرار گیرد او به آن دست می زند علت این امر هم کشف دنیای بیرونی خودش است. دانشمند کوچک خانه بشدت علاقه دارد که کشف کند اشیا مختلف چگونه کار می کنند.

دوس دارد که اجزای وسایل مختلف را باز کند و آنها را تک تک بررسی کرده و عملکرد هر کدام را به شیوه خودش بشناسد. وجود این ویژگی ها در یک کودک نشانده ی استعداد وی در انجام کارهای عملی است. در آینده احتمال خیلی زیادی دارد که رشته های فنی و مهندسی مثل مکانیک، معماری و …را انتخاب کند یا حتی دانشمند و یا مخترع شود.

فعالیت های که می توان در این زمینه با کودکتان انجام دهید:

-تهیه اسباب بازی های که می توانند دستکاری کنند.

منظور از اسباب بازی های دستکاری، اسباب بازی های هستند که کودک در شکل گیری آن نقش دارد. مثل پازل ها یا بازی آب و شن که برای کودک بسیار جذاب است.

-در خانه با کودکتان کاردستی درست کنید.

مثلا می توانید از جعبه های کفش یا ظرف های یه بار مصرف غذا با هم یک کاردستی زیبا درست کنید.

-در صورت مشاهده اشکال مکانیکی در مکان های مختلف، آنهارا به کودکتان نشان دهید نظیر چراغ راهنمایی و رانندگی

-بازی های که باعث افزایش مهارت دست ورزی او میشود را انجام دهید نظیر خمیر بازی، گل بازی و سفال

-برایش اسباب بازی ابزار های مختلف را تهیه کنید نظیر چکش، اره، خط کش، آچار و …

-تهیه اسباب بازی های نظیر لگو و قطعات خانه سازی، تا کودک آنها را بارها بسازد و خراب کند.

البته این کودکان به دلیل داشتن حس کنجکاوی زیاد، ممکن است به سمت هر وسیله خطرناکی مثل وسیله برقی بروند. باید مراقبشان باشید تا در حین کشف دنیای اطراف خود اتفاق ناگواری برایشان نیافتد.

5- عدم سکون

اگر کودک دائما درحال حرکت است و دوس ندارد زیاد یکجا بنشیند این نشان دهنده علاقه او به فعالیت های حرکتی و جنبشی است. فعالیت های حرکتی نظیر رشته های ورزشی، موسیقی و رقص می تواند زمینه های شغلی او در آینده باشد. شما نیز باید به این کودکان فرصت انجام دادن این فعالیت ها را بدهید. مثلا در کلاس ها ورزشی و یا در کلاسهای موسیقی ثبت نامش کنید. فرصت آواز خواندن را بهشان بدهید و یا در کلاسهای آموزش حرکات موزون ثبت نامش نمایید.

6-داشتن علاقه ی شدید به انجام فعالیت های معماگونه

اگر کودک شما بازی با پازل ها را دوس دارد یا با دوستانش نقش های پلیسی را بازی می کند و بیشترین وقتش را صرف همچین فعالیت های می کند یعنی علاقه شدیدی به شغل های نظیر کارآگاهی ، محقق ، باستان شناس و یا نویسنده داستان های جنایی و … در آینده دارد. حتما برایش پازل های مختلف یا بازی های که محتوای معماگونه دارند تهیه کنید.

7-مسئول پنداشتن خود 

این کودکان دوس دارند در تمام بازی ها و فعالیت هایی که با دوستانشان انجام می دهند خودشان را مسئول دانسته و رهبر گروه باشند. این کودکان معمولا بهترین عضو گروه هستند و دیگر اعضای گروه را ناخواسته به سمت خود جذب می کنند. این کودکان اگر بخوبی کشف شوند و به درستی تربیت ، می توانند در آینده رهبر بزرگی برای جامعه خود تجار سرشناسی در صنف خود و سیاست مدار کارکشته ای در سازمان خود شوند.

راهکارهایی برای تقویت مسئولیت پذیری در کودکان

– اجازه دهید که او کنترل تمامی فعالیت هایش را در دست گیرد و شما فقط نقش یک مشاور و راهنما را داشته باشید.

-به او مسئولیت پروژه های خانگی نظیر مرتب کردن اتاق یا وسایلش و…را بدهید.

-از او در زمینه های مختلف امور خانه یا مشکلاتی که وجود دارد مشورت بگیرید و نظرش را بپرسید.

البته به کودک بیاموزید خوب گوش دهد و به نظر بقیه افراد نیز احترام بگذارد.

خودرای نباشد و در هر حالی از دیگران نیز مشورت بگیرد.

چگونه استعداد کودک خود را بشناسیم؟

حتی اگر هیچ یک از این نشانه ها را در کودک خود مشاهده نکردید نگران نباشید. همواره باید آماده کشف استعدادهای او باشید. احتمال دارد با گذشت زمان یک ویژگی خاص و قابل توجهی از خود نشان دهد اگر حواستان باشد خیلی زود متوجه ویژگی های خاص فرزند خود می شوید. حتی می توانید در این زمینه با افرادی که با کودک شما در ارتباط هستند مشورت بگیرید. مثلا با مربی یا معلم کودکتان

شاید آنها در حین درست کردن کاردستی و …متوجه استعداد و توانایی خاص فرزندتان شوند. تمام نکات ذکر شده به شما کمک می کند تا پاسخ این سوال را که چگونه استعداد کودک خود را بشناسیم پیدا کنید. رسالت شما والدین عزیز این است که تلاش کنید که استعدادهای کودکتان کشف و شناسایی شود و این استعدادها را در او پرورش دهید تا کودک شما در آینده به فردی موثر و مورد قبول جامعه تبدیل شود.